647
प्रेम मिमीते यथा—
[कुपिता च सत्यभामा समेऽपि बन्धूनां केवलं मानस्खलने ।
प्रकटितहृदयसारः प्रेमाश्वाससदृशः प्रवर्तते मन्युः ॥]
अत्र ‘माङ् माने’ इति धातोः ‘कृत्यल्युटो बहुलम् ३।३।११३’ इति कर्तरि ल्युट् । ‘कोऽसावनुमान’ इति भाष्यप्रयोगात् । तेन च यद्यपि करणभूतेनैवात्मनि रुक्मिण्यां च प्रियप्रेम्णः परिमाणं सत्यभामा प्रत्याययति तथापि पूर्ववदिहाप्ययं 892पूर्ववत्कर्तृत्वेनोपचर्यते ॥
प्रवासे वसत इत्युपलक्षणेनात्मानमङ्गना न भूषयन्ति893 यथा—
[स्वाधीनेऽपि प्रियतमे प्राप्तेऽपि क्षणे न मण्डित आत्मा ।
दुःखितप्रोषितपतिकां प्रतिवेशिनीं संस्थापयन्त्या ॥]
अत्र ‘वस आच्छादने’ इत्यस्य 'प्रस्मरति’ इत्यादिवन्निषेधार्थकप्रपूर्वस्य 896घञि 897प्रवास इति रूपं निरूप्यते ॥
युवानः प्रियासंनिधौ न वसन्ति यथा—
‘विरहाणलो सहिज्जइ आसाबंधेण वल्लहजणस्स898 ।
एक्कग्गामपवासो माए मरणं विसेसेइ ॥ २६५ ॥’
[विरहानलः सह्यत आशाबन्धेन वल्लभजनस्य ।
एकग्रामप्रवासो मातर्मरणं विशेषयति ॥]