705 वद्रसपेशलमित्यनेन विभावानुभावव्यभिचारिसात्त्विकसंयोगाद्रसनिष्पत्तिरिति रत्यादिरूपेणानेकधाविर्भवतोऽभिवर्धमानस्य1413 परप्रकर्षगामिनः श्रृङ्गारस्य 1414मध्यावस्थां सूचयति । प्रेयः 1415प्रियतराख्यानमित्यनेन समस्तभावमूर्धाभिषिक्ताया रतेः 1416परप्रकर्षाधिगमाद् 1417भावनाधिगमे भावरूपतामुल्लङ्घ्य प्रेमरूपेण 1418परिणताया उपादानाद् भावान्तराणामपि परप्रकर्षाधिगमे रसरूपेण परिणतिरिति 1419ज्ञापयन्नहंकारस्योत्तरां कोटिमुपलक्षयति । सर्वेषामपि हि रत्यादिप्रकर्षाणां रतिप्रियो रणप्रियः परिहासप्रियोऽमर्षप्रिय इति 1420प्रेम्णयेव पर्यवसानं भवति । युक्तोत्कर्षं च तत् त्रयमित्यनेनायुक्तोत्कर्षाणां त्रयाणामप्यूर्जस्विप्रभृतीनां गुणत्वमेव नालंकारत्वमित्यवस्थापयति । तथा हि—और्जित्यं भाविकत्वं1421 प्रेय इति गुणेषूपदिश्यते,1422 कुतः पुनरिदमेकदोर्जस्वि—रसवत्—प्रेयसामलंकारत्वमन्यदा गुणत्वम्1423 ।
उच्यते—
- ‘विवर्धमानस्य’ ग↩
- ‘मध्यमावस्थाम्’ क ख↩
- ‘प्रे[यः प्रि ?]यतराख्यानम्’ क, ख पुस्तके ‘प्रियः’ नास्ति↩
- ‘परप्रकर्षाधिगमात्’ इत्यस्य स्थाने ‘प्रकर्षाधिगमात्’ ख↩
- ‘भावनाभिगमे’ क ख↩
- ‘परिणतायामुपादानात्’ क, ‘परिणता [या] उपादानात्’ ग↩
- ‘ज्ञापयन्नलङ्कारस्योत्तरां’ ख ↩
- ‘प्रेमण्येब’ क, ‘प्रेम्णएव’ ख ↩
- भाविकं प्रेय’ क ख ↩
- ‘गुणेषु भण्यते’ क ख↩
- ‘अन्यदा गुणत्वम्’ क↩
- ‘फलिनो वृक्षाः’ क↩
- ‘मन्दो’ क↩
- ‘शोणेति’ क↩
- ‘अतिशायने वा’ क ख↩
- ‘मतुबर्थीयः’ क ख↩