729
उपमैव रसाभाससंकरविषया यथा—
रसप्रशमयोरुपमासहोक्तिर्यथा—
‘दृष्टे लोचनवन्मनाङ्मुकुलितं पार्श्वस्थिते
चक्रवन्न्यग्भूतं बहिरासितं पुलकवत्स्पर्शं समातन्वति1636 ।
नीवीबन्धवदागतं शिथिलतामाभाषमाणे ततो
मानेनापसृतं ह्रियेव सुदृशः पादस्पृशि प्रेयसि ॥ ४९६ ॥’
अत्र कस्याश्चित्सखीविख्यातमानसंविधानकोपान्मानवत्याः प्रियसंदर्शनादालम्बनविभावादुत्पन्नप्रकृष्टरतिप्रभवे1637 प्रहर्षस्थायिभावे 1638तत्पार्श्वोपसर्पणादिभिरुद्दीपनविभावैरुद्दीप्यमाने1639 समुत्पद्यमानेषु1640 1641पुलकादिषु मुखात्मकेषु व्यभिचारिषु नयननिमीलनाधोमुख्यनीवीविस्रंस1642नादिभिरनुभावैः प्रकर्षणारोपणादानन्दरस1643तामापाद्यमाने स्थायिनि प्रबलविरोधिभावान्तरोदयादेतेभ्य एव कारणेभ्यः प्रतिक्षणमपचीयमानयोर्लज्जारोषयोः प्रशमसंकराभिभूय प्राधान्येनोपमासहोक्तिः 1644प्रकाशते ॥
- ‘संस्थां’ क↩
- ‘पश्येत्युक्त्वा’ क↩
- ‘व्याख्यायते’ क↩
- ‘प्राधान्येन’ घ↩
- ‘तत्स्पर्शमातन्वति’ ख↩
- ‘रतिप्रभवहर्षस्थायिभावे’ क, ‘रतिप्रभवे’ प्रहर्षस्यापि भावे’ ख↩
- ‘तत्पार्श्वेऽपि समर्पणादिभिः’ क↩
- ‘उद्दीप्यमानेषु’ क↩
- ‘समुत्पद्यमानेषु’ क नास्ति↩
- ‘पुलकादिषु समुत्पद्यमानेषु व्यभिचारिषु’ क ख↩
- ‘विश्रंसनादिभिः’ ख↩
- ‘आनन्दरसानाम्’ ख↩
- ‘संकीर्यते’ क ख↩