778
BRP240.071.1 vītarāgān yatīn siddhān vīryayuktāṃs tapodhanān |
BRP240.071.2 sūkṣmaḥ śītaḥ sugandhaś ca sukhasparśaś ca bho dvijāḥ || 71 ||
BRP240.072.1 saptānāṃ marutāṃ śreṣṭho lokān gacchati yaḥ śubhān |
BRP240.072.2 sa tān vahati viprendrā nabhasaḥ paramāṃ gatim || 72 ||
BRP240.073.1 nabho vahati lokeśān rajasaḥ paramāṃ gatim |
BRP240.073.2 rajo vahati viprendrāḥ sattvasya paramāṃ gatim || 73 ||
BRP240.074.1 sattvaṃ vahati śuddhātmā paraṃ nārāyaṇaṃ prabhum |
BRP240.074.2 prabhur vahati śuddhātmā paramātmānam ātmanā || 74 ||
BRP240.075.1 paramātmānam āsādya tadbhūtā yatayo 'malāḥ |
BRP240.075.2 amṛtatvāya kalpante na nivartanti ca dvijāḥ || 75 ||
BRP240.076.1 paramā sā gatir viprā nirdvandvānāṃ mahātmanām |
BRP240.076.2 satyārjavaratānāṃ vai sarvabhūtadayāvatām || 76 ||

munaya ūcuḥ:

BRP240.077.1 sthānam uttamam āsādya bhagavantaṃ sthiravratāḥ |
BRP240.077.2 ājanmamaraṇaṃ vā te ramante tatra vā na vā || 77 ||
BRP240.078.1 yad atra tathyaṃ tattvaṃ no yathāvad vaktum arhasi |
BRP240.078.2 tvadṛte mānavaṃ nānyaṃ praṣṭum arhāma sattama || 78 ||
BRP240.079.1 mokṣadoṣo mahān eṣa prāpya siddhiṃ gatān ṛṣīn |
BRP240.079.2 yadi tatraiva vijñāne vartante yatayaḥ pare || 79 ||
BRP240.080.1 pravṛttilakṣaṇaṃ dharmaṃ paśyāma paramaṃ dvija |
BRP240.080.2 magnasya hi pare jñāne kintu duḥkhāntaraṃ bhavet || 80 ||

vyāsa uvāca:

BRP240.081.1 yathānyāyaṃ muniśreṣṭhāḥ praśnaḥ pṛṣṭaś ca saṅkaṭaḥ |
BRP240.081.2 budhānām api sammohaḥ praśne 'smin munisattamāḥ || 81 ||
BRP240.082.1 atrāpi tattvaṃ paramaṃ śṛṇudhvaṃ vacanaṃ mama |
BRP240.082.2 buddhiś ca paramā yatra kapilānāṃ mahātmanām || 82 ||
BRP240.083.1 indriyāṇy api budhyante svadehaṃ dehināṃ dvijāḥ |
BRP240.083.2 karaṇāny ātmanas tāni sūkṣmaṃ paśyanti tais tu saḥ || 83 ||
BRP240.084.1 ātmanā viprahīṇāni kāṣṭhakuḍyasamāni tu |
BRP240.084.2 vinaśyanti na sandeho velā iva mahārṇave || 84 ||
BRP240.085.1 indriyaiḥ saha suptasya dehino dvijasattamāḥ |
BRP240.085.2 sūkṣmaś carati sarvatra nabhasīva samīraṇaḥ || 85 ||
BRP240.086.1 sa paśyati yathānyāyaṃ smṛtvā spṛśati cānaghāḥ |
BRP240.086.2 budhyamāno yathāpūrvam akhileneha bho dvijāḥ || 86 ||
BRP240.087.1 indriyāṇi ha sarvāṇi sve sve sthāne yathāvidhi |
BRP240.087.2 anīśatvāt pralīyante sarpā viṣahatā iva || 87 ||
BRP240.088.1 indriyāṇāṃ tu sarveṣāṃ svasthāneṣv eva sarvaśaḥ |
BRP240.088.2 ākramya gatayaḥ sūkṣmā varaty ātmā na saṃśayaḥ || 88 ||
BRP240.089.1 sattvasya ca guṇān kṛtsnān rajasaś ca guṇān punaḥ |
BRP240.089.2 guṇāṃś ca tamasaḥ sarvān guṇān buddheś ca sattamāḥ || 89 ||