Sarvañasiddhi
IA.2.13.7-23a
sarvañacaraṇāmbhojapraṇipātapuraḥsaram |
sarvañasiddhaye 'smābhiḥ...1
2yat pramāṇasaṃvādi niścitārthavacanaṃ tat sākṣāt parampa
rayā vā tadarthasākṣātkāriñānapūrvakam |
yathā dahano dāhaka iti vacanam |
pramāṇaniścitārthavacanaṃ cedam |
kṣaṇikāḥ sarvasaṃskārā ity arthataḥ kāryahetuḥ |
nāsyāsiddhiḥ sarvabhāvakṣaṇabhaṅgaprasādhanād asya vacanasya
satyārthatvāt |
nāpi virodhaḥ sapakṣe bhāvāt |
na cānaikāntikaḥ vacanamātrasya saṃśayaviparyāsapūrvakatve 'pi
pramāṇaniścitārthavacanasya sākṣāt pāramparyeṇa vā tadartha
sākṣātkāriñānapūrvakatvāt | anyathā niyamena pramāṇasaṃvā
dā IB.2.14-24b yogāt3 |
na tv asmadādīnāṃ kṣaṇabhaṅgasādhanam anumānam utpadyate | na
ca tadviṣayam adhyakṣaṃ vidyate | tad api pratyakṣadarśipu
ruṣopadeśadvāreṇotpadyata4 iti paramparayā pratyakṣapūrvakam
eva |
bādhakapramāṇasiddhavyāptikasya5 sādhanādhīnajanmano 'sya
kathaṃ paropadeśapūrvakatvam iti cet |
yadi paropadeśo na syād kiṃ siddhaṃ kṣaṇabhaṅgi āhosvid
akṣaṇikam iti saṃśaya eva na syāt | asati cāsmin na sādhanaṃ
pravarteta |
28
nanu paropadeśam antareṇāpi saṃśayo bhavan kena vāryeta
viparyayanimittena6 |
anumānotthāne saty api hi sadṛśāparāparokṣād avipra
labdhasya mandabuddheḥ sa evāyam iti pūrvāparikatvādhyavasāyo
naiva7 vivartate | tadatattvasaṃśayaḥ paropadeśaṃ vinā kathaṃ
bhaviIA.2.14-25a tum utpadyate8 |
bhavatu parasyopadeśāt saṃśayaḥ | pratyakṣadarśina eveti
tu kutaḥ | anumātur apy upadeśād asau bhavann upapanna eva |
nanu tasyāpy anumātur anumānodayahetuḥ saṃśayaḥ kuta iti
vaktavyam |
anumātrantaropadeśād iti cet |
na | tatrāpy asya paryanuyogasya samānatvāt |
anādipūrvapakṣānumātrupadeśapūrvakatvād uttarottarānumā
tṛsaṃśayān na doṣa iti cet |
na | sarveṣām evāvidyānubandhasya sadṛśāparāparokṣād
asya ca vimatakāraṇasya9 sādhāraṇatvenānumānahetoḥ10 saṃśayasya
svaviruddhaviparyāsāviruddhe manasi niravakāśatvād anumātṛ
tvāyogāt | yadi hi sākṣāddraṣṭā kaścid upadeṣṭā bhavet |
bhavet11 tadupadeśoktena saṃśayaḥ kaścid anumātā tadupadeśo
ktena12 saṃśayaḥ | pare 'pi puruṣā bhaveIB.2.15-25b yur
anumātāraḥ | sākṣāddraṣṭari13 punar asati puruṣe ñātur avi
paryāsavāsanānām udbhedābhāvena samayābhāvād ajāyamāne anumāne
katham anumātṛtvaṃ nama | tasmāt sākṣāddraṣṭopadeṣṭā kaścid
eṣṭavyaḥ | yaś ca sarvadharmakṣaṇikatvādisākṣātkāry upadeṣṭā
sa bhagavān | surāsuraśiromaṇiḥ sarvaña iti |
-
Dem MS fehlt ein Folio; Fehler beim Fotografieren des Manuskripts.
↩ -
Dieser Beweis ist nach R 31.13-21 ergänzt.
↩ -
Das MS beginnt nach der Lücke mit yogāt, was auch das letzte von Ratnakīrti zitierte Wort ist. Da der MS-Text inhaltlich diesen Beweis voraussetzt und logisch fortfährt, liegt die Annahme nahe, daß das fehlende Folio den obigen bei Ratnakīrti zitierten Beweis enthalten hat.
↩ -
°dvareṇait° MS
↩ -
Lies °ṇābhāvasi°!
↩ -
°nimitena MS
↩ -
neva MS
↩ -
upapadyate wäre vorzuziehen.
↩ -
vi
↩
tama° MS -
°nanumāna° MS
↩ -
bhavat MS
↩ -
°kta° MS
↩ -
°ra MS
↩