दूषणप्रतिपत्तिसौकर्यात्तत्प्रसिध्द्यैव पृथगुदाह्रियत इत्याह—तास्विति । अप्फुन्दन्तेण व्याप्तवता । उद्धमाइअं व्याप्तम् । दुन्दुभिरन्तर्गतकांस्यभाजनो निःस्वानविशेषः । दुण्डुहिअं शब्दायितम् । दकारधकारौ तवर्गस्य बकारभकारौ पवर्गस्य तृतीयचतुर्थौ ॥
ओजस्विनी यथा—
सेयं मूर्धन्यानां प्रथमचतुर्थपञ्चमद्वित्रैस्तदावृत्त्या च प्रायो जायते ॥
सततशीकरसिच्यमानगैरिकशिलातललुण्ठनेन जलदानां रञ्जनम् । विशीर्य पतनेनात्यन्तधवला निर्झरा एव हासो यस्य तादृशेन दरीमुखेनान्तःप्ररूढबकुलकुसुमामोदनिःसरणरञ्जितजलधरप्रतिबिम्बभूतताम्रनयनोन्मुद्रणात् । हासबकुलामोदाभ्यां च क्षीबतारोपरूपा समासोक्तिर्ध्वन्यत इत्याराध्याः । ओज्जुरो निर्झरः । णिम्महिअं निःसृतम् ॥
प्रौढा यथा—
सैषा प्रायेण मूर्धन्यानामन्तःस्थानां संयोगात्पूर्वगुरुत्वेन जायते ॥
भृगवस्तटाः । भृगुपातस्य सुरस्त्रीसंगमः फलम् । अत्र कुर्वन्स्वर्लोकनिर्वर्त्येतेषु मूर्धन्यानामन्तःस्थसंयोगा उच्चैःशब्द इत्यादौ स्वभावगुरूणामपि पूर्वरूपसंयोगसन्निधौ छायाविशेषो भवतीत्याहुः केचित् ॥
मधुरा यथा—
सैषा प्रायोऽनुस्वारपुरोवर्तिस्पर्शतया जायते ॥