J 147

7.1.17.6. Political Strategy-II

O edn 650-652, O tr. 165 221
[M7.207Ma] daivena vidhinā yuktaṃ mānuṣyaṃ yat pravartate | 222
[M7.207Mc] parikleśena mahatā tadarthasya samādhakam || 207 || 223
[M7.208Ma] saṃyuktasya-api daivena puruṣakāreṇa varjitam | 224
[M7.208Mc] vinā puruṣakāreṇa phalaṃ kṣetraṃ prayacchati || 208 || 225
[M7.209Ma] candrārka.ādyā grahā vāyur agnir āpas tathā-eva ca | 226
[M7.209Mc] iha daivena sādhyante pauruṣeṇa prayatnataḥ || 209 || 227
7.206a[210Ma] saha vā-api vrajed yuktaḥ sandhiṃ kṛtvā prayatnataḥ |
7.206c[210Mc] mitraṃ hiraṇyaṃ bhūmiṃ vā sampaśyaṃs trividhaṃ phalam || 206 ||
7.207a[211Ma] pārṣṇigrāhaṃ ca samprekṣya tathākrandaṃ ca maṇḍale |
7.207c[211Mc] mitrād atha-apy amitrād vā yātrāphalam avāpnuyāt || 207 ||
7.208a[212Ma] hiraṇya.bhūmisamprāptyā pārthivo na tatha-edhate |
7.208c[212Mc] yathā mitraṃ dhruvaṃ labdhvā kṛśam apy āyatikṣamam || 208 ||
7.209a[213Ma] dharmajñaṃ ca kṛtajñaṃ ca tuṣṭaprakṛtim eva ca |
7.209c[213Mc] anuraktaṃ sthirārambhaṃ laghumitraṃ praśasyate || 209 ||
7.210a[214Ma] prājñaṃ kulīnaṃ śūraṃ ca dakṣaṃ dātāram eva ca |
7.210c[214Mc] kṛtajñaṃ dhṛtimantaṃ ca kaṣṭam āhur ariṃ budhāḥ || 210 ||
7.211a[215Ma] āryatā puruṣajñānaṃ śauryaṃ karuṇaveditā |
7.211c[215Mc] sthaulalakṣyaṃ ca satatam udāsīnaguṇa.udayaḥ || 211 ||
7.212a[216Ma] ksemyāṃ sasyapradāṃ nityaṃ paśuvṛddhikarīm api |
7.212c[216Mc] parityajen nṛpo bhūmim ātmārtham a.vicārayan || 212 ||
7.213a[217Ma] āpadarthaṃ dhanaṃ rakṣed dārān rakṣed dhanair api | 228
7.213c[217Mc] ātmānaṃ satataṃ rakṣed dārair api dhanair api || 213 ||
7.214a[218Ma] saha sarvāḥ samutpannāḥ prasamīkṣya-āpado bhṛśam |
7.214c[218Mc] saṃyuktāṃś ca viyuktāṃś ca sarva.upāyān sṛjed budhaḥ || 214 ||
7.215a[219Ma] upetāram upeyaṃ ca sarva.upāyāṃś ca kṛtsnaśaḥ |
7.215c[219Mc] etat trayaṃ samāśritya prayateta-arthasiddhaye || 215 ||
  1. The following three verses are found only in M. (Jha's edition does not count them in its numbering of the text, although Medhātithi gives their commentary.

  2. [M7.207Ma]v/ not in K. Jha
    'yuktaṃ
  3. [M7.207Mc]v/ not in K
  4. [M7.208Ma]v/ not in K
  5. [M7.208Mc]v/ not in K
  6. [M7.209Ma]v/ not in K
  7. [M7.209Mc]v/ not in K
  8. 7.213a[217Ma]v/ M:
    āpadarthe