dvādaśo+adhyāyaḥ /
Su.1.12.1 athāto+agnikarmavidhimadhyāyaṁ vyākhyāsyāmaḥ //
Su.1.12.2 yathovāca bhagavān dhanvantariḥ //
Su.1.12.3 kṣārādagnirgarīyān kriyāsu vyākhyātaḥ taddagdhānāṁ rogāṇāmapunarbhāvādbheṣajaśastrakṣārairasādhyānāṁ satsādhyatvācca //
Su.1.12.4 athemāni dahanopakaraṇāni tadyathā pippalyajāśakṛdgodantaśaraśalākājāmbavauṣṭhetaralauhāḥ kṣaudraguḍasnehāśca / tatra pippalyajāśakṛdgodantaśaraśalākāstvaggatānāṁ jāmbavauṣṭhetaralauhā māṁsagatānāṁ kṣaudraguḍasnehāḥ sirāsnāyusandhyasthigatānām //
Su.1.12.5 tatrāgnikarma sarvartuṣu kuryādanyatra śaradgrīṣmābhyāṁ tatrāpyātyayike+agnikarmasādhye vyādhau tatpratyanīkaṁ vidhiṁ kṛtvā //
Su.1.12.6 sarvavyādhiṣvṛtuṣu ca picchilamannaṁ bhuktavataḥ (? karma kurvīta) aśmarībhagandarārśomukharogeṣvabhuktavataḥ //
Su.1.12.7 tatra dvividhamagnikarmāhureke tvagdagdhaṁ māṁsadagdhaṁ ca iha tu sirāsnāyusandhyasthiṣvapi va pratiṣiddho+agniḥ //
Su.1.12.8 tatra śabdaprādurbhāvo durgandhatā tvaksaṁkocaśca tvagdagdhe kapotavarṇatā+alpaśvayathuvedanā śuṣkasaṁkucitavraṇatā ca māṁsadagdhe kṛṣṇonnatavraṇatā srāvasannirodhaśca sirāsnāyudagdhe rūkṣāruṇatā karkaśasthiravraṇatā ca sandhyasthidagdhe //
Su.1.12.9 tatra śirorogādhimanthayorbhrūlalāṭaśaṅkhapradeśeṣu dahet vartmarogeṣvārdrālaktakapraticchannāṁ dṛṣṭiṁ kṛvā vartmaromakūpān (? dahet ) //
Su.1.12.10 tvaṅnāṁsasirāsnāyusandhyasthisthite+atyugraruji vāyāvucchritakaṭhinasupramāṁse vraṇe granthyarśo+arbudabhagandarāpacīślīpadacarmakīlatilakālakāntravṛddhisandhisirācchedanādiṣu nāḍīśoṇitātipravṛttiṣu cāgnikarma kuryāt //
Su.1.12.11 tatra valaya-bindu-vilekhā-pratisāraṇānīti dahanaviśeṣāḥ //
Su.1.12.12 bhavati cātra /
Su.1.12.12ab rogasya saṁsthānamavekṣya samyaṅgarasya marmāṇi balābalaṁ ca /
Su.1.12.12cd vyādhiṁ tathartuṁ ca samīkṣya samyak tato vyavasyedbhiṣagagnikarma //
Su.1.12.13 tatra samyagdagdhe madhusarpirbhyāmabhyaṅgaḥ //
Su.1.12.14 athemānagninā pariharet pittaprakṛtimantaḥśoṇitaṁ bhinnakoṣṭhamanuddhṛtaśalyaṁ durbalaṁ bālaṁ vṛddhaṁ bhīrumanekavraṇapīḍitamasvedyāṁśceti //
Su.1.12.15 ata ūrdhvamitarathādagdhalakṣaṇaṁ vakṣyāmaḥ / tatra snigdhaṁ rūkṣaṁ va+āśritya dravyamagnirdahati agnisaṁtapto hi snehaḥ sūkṣmasirānusāritvāttvagādīnanupraviśyāśu dahati tasmāt snehadagdhe+adhikā rujo bhavanti //
Su.1.12.16 tatra pluṣṭaṁ durdagdhaṁ samyagdagdhamatidagdhaṁ ceti caturvidhamagnidagdham / tatra yadvivarṇaṁ pluṣyate+atimātraṁ tat pluṣṭaṁ yatrottiṣṭhanti sphoṭāstīvrāścoṣadāharāgapākavedanāścirāccopaśāmyanti taddrudagdhaṁ samyagdgdhamanavagāḍhaṁ tālaphalavarṇaṁ susaṁsthitaṁ pūrvalakṣaṇayuktaṁ ca atidagdhe māṁsāvalambanaṁ gātraviśleṣaḥ sirāsnāyusandhyasthivyāpādanamatimātraṁ jvaradāhapipāsāmūrcchāścopadravā bhavanti vraṇaścāsya cireṇa rohati rūḍhaśca vivarṇo bhavati / tadetaccaturvidhamagnidagdhalakṣaṇamātmakarmaprasādhakaṁ(ā.naṁ)bhavati //
Su.1.12.17 bhavati cātra /
Su.1.12.17ab agninā kopitaṁ raktaṁ bhṛśaṁ jantoḥ prakupyati /
Su.1.12.17cd tatastenaiva vegena pittamasyābhyudīryate //
Su.1.12.18ab tulyavīrye ubhe hyete rasato dravyatastathā /
Su.1.12.18cd tenāsya vedanāstīvrāḥ prakṛtyā ca vidahyate /
Su.1.12.19ab sphoṭāḥ śīghraṁ prajāyante jvarastṛṣṇā ca vardhate //
Su.1.12.19cd dagdhasyopaśamārthāya cikitsā saṁpravakṣyate //
Su.1.12.20ab pluṣṭasyāgnipratapanaṁ kāryamuṣṇaṁ tathauṣadham /
Su.1.12.20cd śarīre svinnabhūyiṣṭhe svinnaṁ bhavati śoṇitam //
Su.1.12.21ab prakṛtyā hyudakaṁ śītaṁ skandayatyatiśoṇitam /
Su.1.12.21cd tasmāt sukhayati hyuṣṇaṁ natu śītaṁ kathaṁcana //
Su.1.12.22ab śītāmuṣṇāṁ ca durdagdhe kriyāṁ kuryādbhiṣak punaḥ /
Su.1.12.22cd ghṛtālepanasekāṁstu śītānevāsya kārayet //
Su.1.12.23ab samyagdagdhe tugākṣīrīplakṣacandanagairikaiḥ /
Su.1.12.23cd sāmṛtaiḥ sarpiṣā snigdhairālepaṁ kārayedbhiṣak //
Su.1.12.24ab grāmyānūpaudakaiścainaṁ piṣṭairmāṁsaiḥ pralepayet /
Su.1.12.24cd pittavidradhivaccainaṁ santatoṣmāṇamācaret //
Su.1.12.25ab atidagdhe viśīrṇāni māṁsānyuddhṛtya śītalām /
Su.1.12.25cd kriyāṁ kuryādbhiṣak paścācchālitaṇḍulakaṇḍanaiḥ //
Su.1.12.26ab tindukītvakkapālairvā ghṛtamiśraiḥ pralepayet /
Su.1.12.26cd vraṇaṁ guḍūcīpatrairvā chādayedathavaudakaiḥ //
Su.1.12.27ab kriyāṁ ca nikhilāṁ kuryādbhiṣak pittavisarpavat /
Su.1.12.27cd madhūcchiṣṭaṁ samadhukaṁ rodhraṁ sarjarasaṁ tathā //
Su.1.12.28ab mañjiṣṭhāṁ cadanaṁ mūrvāṁ piṣṭvā sarpirvipācayet /
Su.1.12.28cd sarveṣāmagnidagdhānāmetadropaṇamuttamam //
Su.1.12.29ab snehadagdhe kriyāṁ rūkṣāṁ viśeṣeṇāvacārayet /
Su.1.12.29cd ata ūrdhvaṁ pravakṣyāmi dhūmopahatalakṣaṇam //
Su.1.12.30ab śvasiti kṣauti cātyarthamatyādhamati kāsate /
Su.1.12.30cd cakṣuṣoḥ paridāhaśca rāgaścaivopajāyate //
Su.1.12.31ab sadhūmakaṁ niśvasiti ghreyamanyanna vetti ca /
Su.1.12.31cd tathaiva ca rasān sarvān śrutiścāsyopahanyate //
Su.1.12.32ab tṛṣṇādāhajvarayutaḥ sīdatyatha ca mūrcchati /
Su.1.12.32cd dhūmopahata ityevaṁ śṛṇu tasya cikitsitam //
Su.1.12.33ab sarpirikṣurasaṁ drākṣāṁ payo vā śarkarāmbu vā /
Su.1.12.33cd madhurāmlau rasau vā+api vamanāya pradāpayet //
Su.1.12.34ab vamataḥ koṣṭhaśuddhiḥ syāddhūmagandhaśca naśyati /
Su.1.12.34cd vidhinā+anena śāmyanti sadanakṣavathujvarāḥ //
Su.1.12.35ab dāhamūrcchātṛḍādhmānaśvāsakāsāśca dāruṇāḥ /
Su.1.12.35cd madhurairlavaṇāmlaiśca kaṭukaiḥ kavalagrahaiḥ //
Su.1.12.36ab samyaggṛhṇātīndriyārthān manaścāsya prasīdati /
Su.1.12.36cd śirovirecanaṁ cāsmai dadyādyogena śāstravit //
Su.1.12.37ab dṛṣṭirviśudhyate cāsya śirogrīvaṁ ca dehinaḥ /
Su.1.12.37cd avidāhi laghu snigdhamāhāraṁ cāsya kalpayet //
Su.1.12.38ab uṣṇavātātapairdagdhe śītaḥ kāryo vidhiḥ sadā /
Su.1.12.38cd śītavarṣānilairdagdhe snigdhamuṣṇaṁ ca śasyate //
Su.1.12.39ab tathā+atitejasā dagdhe siddhirnāsti kathaṁcan /
Su.1.12.39cd indravajrāgnidaghe+api jīvati pratikārayet //