न सर्व्वात्मनाऽभेद1715
स्तयोः सामान्यविशेषोरपि कथञ्चिद् भेदो
भवेद्
यदि (।) अन्यथा सामान्यविशेषभावानुपपत्तिः । अत्राह । येनात्मना स्वरूपेण
साधारणेन चासाधारणेन च तयोः सामान्यविशेषयोर्भेदः सामान्यं विशेष इत्येतद् व्यवस्थाप्यते । तेनात्मना साधारणासाधारणेन यदि भेदस्तदा भेद एव तयोः स्यात्
भिन्नलक्षणत्वात् ।
तथा च निःसामान्यविशेषता समान्यविशेषरूपताऽभावः सामान्यवि
शेषयो1716रभितयोः स्यात् । यद्वद् घटादीनां विशेषाणां परस्परं न सामान्य
विशेषता ।1717 विशेषः स्व(लक्षण)रूपमनुगामि सामान्यं तदेवानुगामि विशेष
उच्यते (।) यदि तु तयोर्भेद एव न सामान्यविशेषभावः स्यात् ।1718
अपि चायं व्यवहारी पुरुषो यमर्थस्यात्मानं स्वभावं पुरस्कृत्य प्रवृत्तिविषय
त्वेनाग्रहं कृत्वा तत्साध्यफलवाञ्छावान् अर्थसाध्यफलसमीहायु
क्तः सन
1719
प्रवर्त्तते (।) तदाश्रयौ तदर्थविषयौ भेदाभेदौ शास्त्रकारैश्चिन्त्येते । न त्वर्थक्रिया
नुपयुक्तसामान्यविषयौ (।) तेषाञ्चार्थक्रियाकारिणां पुरुषप्रवृत्तिविषयाणामर्थानां
स्वात्मना स्वरूपेण भेदः ।1720
कथं तर्ह्येकबुद्धिशब्दविषयतेत्याह ।