कालक्षेपं तवोत्पश्यामीति । उत्पश्यामि संभावयामि । अकालक्षेपवतः कालक्षेपभवनं विधिः । कथमपीति काकूपस्थितो गमनाभावो निषेधः । न च वाच्यं द्वावत्र संभवौ । तथा च नैकोऽप्युभयविषय इति । यतो यैव कालक्षेपसामग्री सैव शुक्लापाङ्गैरित्यादि कारणसहकृता निषेधमपि विषयीकरोति । अतः संभवभेदेनं किंचित्प्रमाणमिति ॥
अनुभयविषयो यथा—
अत्र यदि त्वमेवं कुर्यास्तदैवं स्यादिति विधिनिषेधयोरनवगतेरयमनुभयविषयः संभवः ॥
अत्र यदि त्वमेवं कुर्या इति । न तावदत्राभावः प्रतीयत इति न निषेधसंभवः । विधिसंभवोऽपि नास्ति । यो हि व्यवस्थितकारणदर्शनेन व्यवस्थितस्यैव भवनस्य संभवः स विधिसंभवशब्देनाभिधीयते, नचेह तथा । तदिदमुक्तं अनवगतेरिति ॥
एतेन विधिनिषेधयोर्विकल्पविषयोऽपि व्याख्यातः । यथा—
तदेतन्निगदेनैव व्याख्यातम् ॥
तदेतन्निगदेनेति । परस्परव्यभिचारिणोरेकत्र संभाव्यमानत्वादिति व्यक्तौ विकल्प इत्यर्थः ॥