Āyurvedarasāyana
śrīgaṇeśāya namaḥ|
āyurvedaṃ vyācikhyāsuḥ śrīvāgbhaṭācāryaḥ prathamaślokeneṣṭadevatāṃ namaskaroti-rāgādirogāniti| sa cāpūrvavaidyaḥ| apūrvatvaṃ ca adbhutaśaktitvam| tacca jvarādivilakṣaṇānāṃ rogāṇāṃ ghātena| te ca rāgādayaḥ| śuddhasya cetaso rajastamobhyāṃ rañjanaṃ rāgaḥ| tadādayastanmūlāḥ kāmakrodhādayaḥ| jvarādivilakṣaṇatvamevāha-satatānuṣaktān, sarvakālamātmanā sambaddhān| nanu, jvarādayo+api kulodbhavāḥ evamityata āha-aśoṣakāyaprasṛtān, yāvantyātmanaḥ śarīrāṇi tāni sarvāṇyabhivyāpya sthitān| nanu, kulodbhavā api kuṣṭhārśomehādyā anantavyaktibhedenaivamityata āha-aśeṣān, sarvāneva yugapatpratidehaṃ sthitān| nanu, satkāryavādināṃ mate jvarādayo+api sūkṣmarūpeṇaivamityata āha-autsukyamohāratidān, autsukyam avicāryakāryapravṛttiḥ, moho vicārāśaktiḥ, aratiḥ asantoṣaḥ tā dadatyātmanaḥ samarpayantīti tathā| autsukyādīni svakāryaṇyadbhutāni samarpayantaḥ sarve sarvadeheṣu sarvadā ātmānaṃ kleśayantīti jvarādivilakṣaṇā eva rāgādirogāḥ| jaghāneti mokṣaśāstrapraṇayanena vadhopāyaṃ darśitavān| na tu svayaṃ hatavan| tathā hyadhunā kāmādyadarśanaṃ syāt||