pañcaviṃśatitamo+adhyāyaḥ/
Su.6.25.1 athātaḥ śirorogavijñānīyamadhyāyaṃ
vyākhyāsyāmaḥ//
Su.6.25.2 yathovāca bhagavān dhanvantariḥ//
Su.6.25.3 śiro rujati martyānāṃ
vātapittakaphaistribhiḥ/
sannipātena raktena kṣayeṇa krimibhistathā//
Su.6.25.4 sūryāvartānantavātārdhāvabhedakaśaṅkhakaiḥ/
ekādaśaprakārasya†
lakṣaṇaṃ saṃpravakṣyate//
Su.6.25.5 yasyānimittaṃ śiraso rujaśca bhavanti tīvrā niśi
cātimātram/
bandhopatāpaiśca bhavedviśeṣaḥ śirobhitāpaḥ sa samīraṇena//
Su.6.25.6 yasyoṣṇamaṅgāracitaṃ yathaiva †dahyeta dhūpyeta
śiroksināsam/
śītena rātrau ca bhavedviśeṣaḥ śirobhitāpaḥ sa tu pittakopāt//
Su.6.25.7 śirogalaṃ yasya kaphopadigdhaṃ guru
pratiṣṭabdhamatho himaṃ ca/
śūnākṣikūṭaṃ vadanaṃ ca yasya śirobhitāpaḥ sa kaphaprakopāt//
Su.6.25.8 śirobhitāpe tritayapravṛtte sarvāṇi liṅgāni
samudbhavanti†/
raktātmakaḥ pittasamānaliṅgaḥ sparśāsahatvaṃ śiraso bhavecca//
Su.6.25.9 vasābalāsakṣatasṃbhavānāṃ śirogatānāmiha
saṃkṣayeṇa/
kṣayapravṛttaḥ śiraso+abhitāpaḥ kaṣṭo bhavedugrarujo+atimātram//
Su.6.25.10 saṃsvedanacchardanadhūmanasyairasṛgvimokṣaiśca
vivṛddhimeti/
nistudyate yasya śiro+atimātraṃ saṃbhakṣyamāṇaṃ †sphuṭatīva cāntaḥ//
Su.6.25.11 ghrāṇācca gacchetsalilaṃ saraktaṃ śirobhitāpaḥ
kṛmibhiḥ sa ghoraḥ/
sūryodayaṃ yā prati mandamandamakṣibhruvaṃ ruk samupaiti gāḍham//
Su.6.25.12 vivardhate cāṃśumatā sahaiva sūryāpavṛttau
vinivartate ca/
śītena śāntiṃ labhate kadāciduṣṇena jantuḥ sukhamāpnuyācca//
Su.6.25.13 taṃ bhāskarāvartamudāharanti sarvātmakaṃ
kaṣṭatamaṃ vikāram/
doṣāstu duṣṭāstraya eva manyāṃ saṃpīḍya ghāṭāsu rujāṃ sutīvrām//
Su.6.25.14 kurvanti sākṣibhruvi śaṅkhadeśe sthitiṃ
karotyāśu viśeṣatastu/
gaṇḍasya pārśve tu karoti kampaṃ hanugrahaṃ locanajāṃśca rogān//
Su.6.25.15 anantavātaṃ tamudāharanti doṣatrayotthaṃ śiraso
vikāram/
yasyottamāṅgārdhamatīva jantoḥ saṃbhedatodabhramaśūlajuṣṭam//
Su.6.25.16 pakṣāddaśāhādathavā+apyakasmāttasyārdhamedaṃ
tritayādvyavasyet/
śaṅkhāśrito vāyurudīrṇavegaḥ kṛtānuyātraḥ kaphapittaraktaiḥ//
Su.6.25.17 rujaḥ sutīvrāḥ pratanoti mūrdhni viśeṣataścāpi
hi śaṅkhayostu/
sukaṣṭamenaṃ khalu śaṅkhakākhyaṃ maharṣayo vedavidaḥ purāṇāḥ//
Su.6.25.18 vyādhiṃ vadantyudgatamṛtyukalpaṃ
bhiṣaksahasrairapi durnivāram//
iti suśrutasaṃhitāyāmuttaratantrāntargate śālākyatantre
śirorogavijñānīyo nāma pañcaviṃśo+adhyāyaḥ //25//