35

chaṭṭhao āsāsao

āikulaaṃ 5
aha ṇiggao jalantaṃ dara-ḍaḍḍha-mahā-bhuaṃga-pāava-ṇivahaṃ
mottūṇa dhūma-bhariaṃ pāāla-vaṇaṃ disā-gao vva samuddo
mandara-daḍha-parimaṭṭhaṃ palaa-viambhia-varāha-dāḍhullihiaṃ
visamaṃ samuvvahanto rāma-sarāghāa-dūmiaṃ vaccha-aḍaṃ
gambhīra-vaṇāhoe dīhe deha-sarise bhue vahamāṇo
ahiṇava-candaṇa-gandhe aṇahukkhitte vva malaa-sariā-sotte
lahuia-kotthuha-virahaṃ mandara-giri-mahaṇa-saṃbhame vi amukkaṃ
tārekkāvali-raaṇaṃ sasi-maïrāmaa-sahoaraṃ vahamāṇo
garuaṃ uvvahamāṇo hattha-ppharisa-paḍisiddha-vaṇa-veallaṃ
ruhirāruṇa-romañcaṃ khalanta-gaṅgāvalambiaṃ vāma-bhuaṃ
ālīṇo a rahuvaïṃ ṇiaa-cchāāṇulitta-malaa-maṇi-silaṃ
saṃsia-suhoaïvvaṃ dumaṃ laāe vva jāṇaīa virahiaṃ
sara-ghāa-ruhira-kusumo tivahaa-vallī-piṇaddha-maṇi-raaṇa-phalo
rāma-caraṇesu uahī daḍha-pavaṇāiddha-pāao vva ṇivaḍio
pacchā a hittha-hiaā jatto ccia ṇiggaā vivalhattha-muhī
hari-caraṇammi tahiṃ cia kamalāambammi tivahaā vi ṇivaḍiā
aha maüaṃ pi bhara-sahaṃ jampaï thoaṃ pi attha-sārabbhahiaṃ
paṇaaṃ pi dhīra-garuaṃ thui-saṃbaddhaṃ pi aṇaliaṃ salilaṇihī
duttārattaṇa-garuiṃ thira-dhīra-pariggahaṃ tume ccia ṭhaviaṃ
aṇuvālanteṇa thiiṃ piaṃ ti tuha vippiaṃ mae kaha vi kaaṃ
36
viasanta-raa-kkhaüraṃ maaranda-rasuddhumāa-muhala-mahuaraṃ
uduṇā dumāṇa dijjaï hīraï ṇa uṇo tamappaṇa ccia kusumaṃ
kiṃ pamhaṭṭha mhi ahaṃ tuha calaṇuppaṇṇa-tivahaā-paḍiuṇṇaṃ
khaa-kālāṇala-khaviaṃ dharaṇi-aluddharaṇa-viluliaṃ appāṇaṃ
calaṇehi muha-virohe dāḍhāghāehi dharaṇi-veḍhuddharaṇe
soa-kilinteṇa tume iṇhiṃ dahamuha-vahe sarehi vilulio
ṇiaāvatthāhi vi me eaṃ dhīreṇa vippiaṃ dhīra kaaṃ
jaṃ ṇeṇa paaï-sommā kaha vi visaṃvāiā tuha muha-cchāā
eaṃ tuha eārisa-sura-kajja-sahassa-khea-vīsāma-sahaṃ
jaa-pabbālaṇa-joggaṃ parirakkhasu palaa-rakkhiaṃ jala-ṇivahaṃ
apariṭṭhia-mūla-alaṃ jatto gammaï tahiṃ dalanta-mahi-alaṃ
ṇa hu salila-ṇibbharaṃ cia khavie vi mamammi duggamaṃ pāālaṃ
taṃ kālassa ṇisammaü kaha vi darukkitta-dasama-kaṇṭha-kkhaliaṃ
ghaḍia-giri-seu-bandhaṃ cira-ālāuñciaṃ dahamuhammi paaṃ
juggaaṃ
aha jaa-dupparialle dahamuha-kuvieṇa pavaa-vaï-paccakkhaṃ
rahuṇāheṇa samudde vālimmi va bāṇa-ṇiamiammi pasante
pavaāhivaï-viiṇṇā rāmāṇattī pavaṃgamesu vilaggā
sesa-pphaṇa-vicchūḍhā tihuaṇa-sāra-garuī mahi vva bhuaṃge
to harisa-paḍhama-tulie caliā phuṭṭanta-pamha-visamūsasie
veukkhaa-sīmante pavaā dhuṇiūṇa kesara-saḍugghāe
pavaa-kkhohia-mahi-ala-dhua-malaa-paḍanta-sihara-mukka-kalaalo
uddhāio aṇāgaa-ghaḍanta-dharaṇihara-saṃkamo vva samuddo
37
kampaï mahenda-selo hari-saṃkhoheṇa dalaï meiṇi-veḍhaṃ
saï-duddiṇa-taṇṇāo ṇavara ṇa uddhāi malaa-vaṇa-kusuma-rao
to saṃcālia-selaṃ kaha vi tulaggeṇa sama-ghaḍanta-kkampaṃ
dūraṃ pavaṃgama-balaṃ ṇaha-muha-lagga-vasuhaṃ ṇahaṃ uppaïaṃ
uppaaṇoṇaa-mahi-ala-ṇaï-muha-paḍisotta-patthio salilaṇihī
jala-ṇivahāhaa-siḍhile pavaücchevaṇa-sahe karei mahihare
phuramāṇa-jalaṇa-piṅgala-ṇirantaruppaïa-pavaa-pellijjanto
jatto dīsaï tatto ṇajjaï dhīma-ṇivaho tti gaaṇuddeso
dīsaï dūruppaïaṃ uahimmi ahomuhosaranta-cchāaṃ
pāālaṃ va aïntaṃ dharaṇiharuddharaṇa-kaṅkhiaṃ kaï-seṇṇaṃ
addiṭṭha-disā-ṇivahaṃ jāaṃ pavaa-bala-saṃṇiruddhāloaṃ
vicchiṇṇāava-kasaṇaṃ diasa-muhe vi diasāvasāṇe vva ṇahaṃ
ovaïā a sarahasaṃ taṃsa-ṭṭhia-puṭṭhi-ṇīsaranta-ravi-arā
selesu mukka-kalaala-paḍirava-bharia-kuharoaresu pavaṃgā
veovaïāṇa a siṃ jāaṃ dalia-mahi-saṃdhi-bandhaṇa-mukkaṃ
ukkhalia-tuleavvaṃ kaha vi bhuaṃga-dharia-ṭṭhiaṃ giri-ālaṃ
āḍhattā a tuleuṃ ura-paḍia-visaṭṭa-gaṇḍa-seladdhante
kuvia-maïndovaggia-saṃkhoha-pphiḍia-vaṇa-gae dharaṇihare
vacchutthaṅghia-kaḍaā to te kaḍaa-paḍiaṭṭalia-vaccha-aḍā
selesu sela-garuā pavaā pavaesu mahiharā a pahuttā
pavaa-bhua-ṇolliāṇia-mahihara-paḍipellaṇoṇaüṇṇaa-visamā
jāā paloṭṭioahi-vāraṃ-vāra-bhariā mahi-aladdhantā
38
visahia-vajja-ppaharā ukkhammanti khaa-mārua-paḍikkhambhā
agaṇia-varāha-ṇihasā palaa-jalutthaṅgha-pabbalā dharaṇiharā
jalaovaṭṭha-vimukkā aṇantaroiṇṇa-saraa-vanthāvaḍiā
ekka-kkhevuggāhia-dara-vasuāa-visaā visaṭṭanti girī
vihuṇanti vihuvvantā valenti selā pavaṃgama-valijjantā
ṇāmenti ṇamijjantā ukkhippantā a ukkhiventi mahi-alaṃ
dalia-mahi-veḍha-siḍhilā mūlālagga-bhuaïnda-kaḍḍhijjantā
saṃcālijjanta ccia aïnti garuā rasāalaṃ dharaṇiharā
ṇava-pallava-sacchāā jalaoara-sisira-mārua-viijjantā
vāanti takkhaṇukkhaa-hari-hatthukkhitta-bhembhalā malaa-dumā
kampijjanta-dharāhara-sihara-samāiḍḍha-jalahara-raüppitthā
gaa-suha-vatta-ṇisaṇṇā vevaï haṃsī sahassavatta-ṇisaṇṇā
pavaovaūḍha-kaḍḍhia-selabbhantara-bhamanta-visama-kkhaliā
gahiraṃ rasanti vitthaa-vaccha-tthala-ruddha-ṇiggamā ṇaï-sottā
addhukkhitta-pasiḍhile addha-vaha-bhuaṃga-kaḍḍhiaddhatthamie
ummūlenti rasāala-paṅka-kkhutta-sariā-muhe dharaṇihare
uvvellaï va ṇirāaṃ pāsallantesu sihara-paḍimuccantaṃ
ukkhippantesu puṇo saṃvellijjaï va mahiharesu ṇaha-alaṃ
ummūlenti pavaṃgā bhua-siharāruhaṇa-ṇiccala-pariggahie
kaḍaāvaḍaṇutthaṅghia-visama-vivatta-vivaraṃ-muhā dharaṇihare
hari-bhua-kaḍḍhia-mukkā bhuaṃga-daḍha-veḍhaṇāvalambaṇa-dhariā
bhijjantā vi mahi-ale oallanti ṇa paḍanti candaṇa-viḍavā
39
paḍisamaï ṇaha-ṇibaddho cireṇa bhariabbha-ṇāa-gambhīraaro
hari-bhua-vikkama-pisuṇo aaṇḍa-bhajjanta-dharaṇihara-ṇigghoso
pāsallanti mahiharā jatto-huttā pavaṃgama-bhua-kkhittā
dhuvvanta-dhāu-ambā tatto-huttā valanti sariā-sottā
dīsanti pavaa-valiā āvattesu va mahoahissa valantā
sariāṇa ghaḍia-patthia-valanta-salila-valaantaresu mahiharā
maaranda-garua-vakkhaṃ pāsoallanta-vaṇa-laā-vicchūḍhaṃ
ṇa muaï kusuma-ggocchaṃ āsāia-mahu-rasaṃ pi mahuara-mihuṇaṃ
uppua-surahi-gandha-maaranda-rañjiāiṃ ṭhia-parilenta-bhamira-bhamaroarañjiāiṃ
kamala-vaṇāi sūra-parimāsa-viasiāiṃ ucchalie sarāṇa salilammi via-siāiṃ
daḍha-saṃdāṇia-mūlā valanti vāṇara-bhuāvalambia-siharā
rosuppittha-bhuaṃgama-visamuddha-phaṇā-paṇolliā dharaṇiharā
sariā saranta-pavahā aṇṇoṇṇa-mahā-ṇaï-ppavaha-palhatthā
khohia-paṅka-kkhaürā valanta-sela-valiā muhuttaṃ vūḍhā
kaḍḍhijjanti samantā visamuvvattanta-dhavala-kasaṇa-cchāā
mahihara-mūlālaggā rasāaladdha-paḍigholirā bhuaïndā
galaï sarasaṃ pi kusumaṃ vāi aṇāliddha-bandhaṇaṃ pi kisalaaṃ
rahasummūlia-mahihara-bhaa-vivalāa-vaṇa-devaāṇa laāṇaṃ
40
ukkhippanti jaṃ disāsuṃ dharā samattā teṇa khaṇeṇa ṇajjaï vasuṃdharā samattā
kīraï mahiharehi gaaṇaṃ di-sāla-āṇaṃ vaḍḍhaï jalaa-sihara-paüṇaṃ disā-laāṇaṃ
ekkakkeṇa a selaṃ kara-ala-juala-dhariaṃ tulanteṇa kaaṃ
addhatthamiaṃ ca ṇahaṃ addhugghāḍia-rasāalaṃ ca mahi-alaṃ
sela-ṇiambālaggā pavirala-ṇaï-magga-pāaḍa-taḍa-ccheā
bhuaïnda-pphaṇa-dhariā ṇahaṃ vilagganti meiṇi-aladdhantā
dharaṇihareṇa a caliaṃ calia-kandareṇaṃ phuṭṭaï gaa-ulaṃ aṇāliddha-kaṃ dareṇaṃ
giri-siharāi sarasa-hariāla-vaṅkiāiṃ sama-visamaṃ ṇamanti hari-āla-vaṅkiāiṃ
pāava-siharuttiṇṇo malaa-vaṇa-pavitta-pavaṇa-raa-vitthario
saṃjhā-rāo vva ṇahaṃ apphundaï malia-ravi-araṃ kusuma-rao
kaḍḍhia-mūla-ṇirantara-rasāalukkhitta-salila-kaddama-ghaḍiā
vaḍḍhanti tti muṇijjaï ṇajjaï ṇa muanti mahi-alaṃ ti mahiharā
siharāi ṇiāi ṇahaṃ mahinda-laddhāiṃ malaassa a aïṇiāi mahiṃ daladdhāiṃ
viñjha-ṇiambāṇa kaī dappuṇṇāmāṇaṃ sajjha-aḍāṇa a bhariā dhua-puṇṇāmāṇaṃ
siharāṇa bhua-sirehiṃ kaḍaāṇa a māviaṃ urehi pamāṇaṃ
vaṇa-vivarehi darīṇaṃ tuliā pavaāṇa agga-hatthehi girī
41
paḍisanta-kaṇṇa-ālaṃ ovatta-muhaṃ pasāriolugga-karaṃ
jhāï ṇu soa-ṇimillaṃ vīsamaï ṇu bhamia-ṇīsahaṃ hatthi-ulaṃ
pāavā a pāsalla-sela-visamāṇiā cuṇṇiā dalijjanta-daluvvi-samāṇiā
jalaharā a vihaḍanta-mahinda-ravāviā vaṇa-laā a gholanti mahiṃ dara-vāviā
ṭuṭṭantā vi sasaddaṃ pavaa-bhua-kkheva-mūla-valiaddhantā
bhuaehi bhoa-bhārā sela-bharaṅkusaïa-pphaṇehi ṇa ṇāā
dara-dāvia-pāālaṃ dara ukkhitta-vihalosaranta-bhuaṃgaṃ
dīsaï hīrantaṃ miva kaīhi dara-tulia-mahiharaṃ mahi-veḍhaṃ
mīṇa-ulāi avi a siḍhilenti jīviaṃ ṇa a ṇadī harāiṃ viasante muanti dharaṇihara-saṃbhame ṇaaṇa-dīharāiṃ
mahisa-ulāṇa maṇi-silā-velliāṇa vaṇa-candaṇāsiāṇaṃ avaseso vi ṇatthi timiruggamāṇa jaha canda-ṇāsiāṇaṃ
addhe addha-pphuḍiā addhe addha-kaḍaükkhaa-silā-veḍhā
pavaa-bhuāhaa-visaḍhā addhe addha-siharā paḍanti mahiharā
jassa siharaṃ vivajjaï paḍiaṃ phuḍio a jo dharijjaï selo
so ccea visajjijjaï ukkhantūṇa vi apūramāṇammi bhare
loaṇa-vattantarie kaṇe ruantīo dhārenti bāhamaïe kaṇeru-antīo
maṇṇenti a āsāaṃ visaṃ ṇava-aṇassa virahammi jūha-vaïṇo visaṇṇa-vaaṇassa
42
seluddharaṇārosia-bhuaïnda-ṇirāaa-pphaṇa-ṇisammantī
jaha jaha saṃkhohijjaï taha taha kaï-deha-bhara-sahā hoi mahī
saṃcālia-ṇikkampā bhuā-ṇihāa-visamukkhaa-silā-veḍhā
khuḍiā siharaddhesu a pavaehi ṇiamba-bandhaṇesu a selā
uṇṇāmiaṃ miva ṇahaṃ dūraṃ osāriā viva disāhoā
ummūlantehi dhare pasāriaṃ miva pavaṃgamehi mahi-alaṃ
dīsaï kaï-ṇivahukkhaa-dharāhara-ṭṭhāṇa-gahira-vivaruttiṇṇo
uppāāava-ambo sesāhi-pphaṇa-maṇi-ppahā-vicchaḍḍo
kelāsa-diṭṭha-sāraṃ garuaṃ pi bhuā-balaṃ ṇisāara-vaïṇo
pavaehi pāḍiekkaṃ ekka-karukkhitta-mahiharehi lahuïaṃ
ukkhaa-giri-vivarovaia-diṇaarāava-milanta-tama-saṃghāaṃ
jāaṃ pavirala-timiraṃ āvaṇḍura-dhūma-dhūsaraṃ pāālaṃ
pavaehi a ṇiravekkhaṃ kao karantehi girisa-vāsuddharaṇaṃ
sāmia-kajjekka-raso aasa-muhe vi jasa-bhāaṇaṃ appāṇo
honti garuā vi lahuā pavaṃga-bhua-sihara-ṇimia-vitthaa-mūlā
rahasuddhāia-mārua-dūrukkhittojjharā dharāhara-ṇivahā
aha veeṇa pavaṃgā saalaṃ āaḍḍhiūṇa mahihara-ṇivahaṃ
ovaaṇāhi vi lahuaṃ vīsajjia-kalaalaṃ ṇahaṃ uppaïā
caḍulehi ṇippaampā uppaïavva-lahuehi vitthaa-garuā
ekka-kkheveṇa ṇahaṃ pakkhehi va mahiharā kaīhi vilaïā
pavaakkanta-vimukkaṃ visamuddha-pphuḍia-patthia-ṇiattantaṃ
ghaḍiaṃ ghaḍanta-ṇaï-muha-saṃdāṇia-sela-ṇiggamaṃ mahi-veḍhaṃ
43
hīranta-mahiharāhiṃ maīhi bhaa-hittha-patthia-ṇiattāhiṃ
mohanti khaṇa-vivattia-sasaṃbhamummuha-paloiāi vaṇāiṃ
ummūliāṇa khuḍiā ukkhippantāṇa ujjuaṃ osariā
ṇijjantāṇa ṇirāā girīṇa maggeṇa patthiā ṇaï-sottā
ummuha-sāraṅga-aṇaṃ apphundaï malia-meha-sāraṃ gaaṇaṃ
vivarabbhantara-vihaaṃ giri-ālaṃ sihara-paribhamanta-ravi-haaṃ
aṃsa-ṭṭhavia-mahiharā ubbhia-dāhiṇa-karāvalambia-siharā
uttāṇa-vāma-kara-ala-dharia-ṇiamba-pasarā ṇiattanti kaī
patthāṇa ccia paḍhamaṃ bhua-metta-pahāviāṇa jaṃ ṇa pahuttaṃ
kaha taṃ cia tāṇaṃ cia pahuppaï kaīṇa mahiharāṇa a gaaṇaṃ
vahaï pavaṃgama-loo sama-tuliukkhitta-milia-mūladdhante
ekkakkama-siharuggama-ṇihasuppusia-sariā-muhe dharaṇihare
ṇivvaṇṇeūṇa ciraṃ pavaā bolenti mahihara-bharakkantā
sāara-paḍirūāiṃ paḍhamukkhaa-viaḍa-mahihara-ṭṭhāṇāiṃ
khaṇa-saṃdhia-meha-aḍā veukkhippanta-giriṇirāa-ṭṭhaviā
parivaḍḍhantāāmā vahanti va ṇahaṅgaṇe mahā-ṇaï-sottā
selesu sela-tuṅgā ṇaha-ala-miliesu milia-danta-pphalihā
pavaa-vihuesu vihuā ṇivvaḍiesu vi ṇa ṇivvalanti vaṇa-gaā
vevira-paoharāṇaṃ disāṇa giri-vivara-diṭṭha-taṇu-majjhāṇaṃ
kusuma-raeṇa surahiṇā agghāeṇa va ṇimīliāi muhāiṃ
pavaā kara-ala-dharie ṇaha-muha-ṇibbhiṇṇa-vevamāṇa-visahare
gaï-vasa-visaṭṭa-sihare biïa-karehi parisaṃṭhaventi mahihare
44
ṇaha-ala-vea-pahāvia-pavaṃga-hīranta-sela-sihara-kkhaliā
maggāgaa-selāṇaṃ honti muhuttojjharā mahā-ṇaï-sottā
veukkhaa-duma-ṇivahe taḍa-pabbhāra-ṇiha-ṇivvalanta-jalahare
ṇenti jaraḍhāavāhaa-dari-vivara-ṇisaṇṇa-gaa-ule dharaṇihare
dhāvaï vea-pahāvia-pavaṃga-hīranta-sela-siharantario
chāāṇumagga-laggo turiaṃ chiṇṇāao vva malaücchaṅgo
āloiā ṇa diṭṭhā saccaviā ṇa gahiā samovaïehiṃ
ummūliā vi jehiṃ tehi ṇa uahiṃ ṇiā kaīhi mahiharā
bhagga-duma-bhaṅga-bhario ukkhitta-visaṭṭa-paḍia-mahihara-visamo
pavaāṇa uahi-laggo lakkhijjaï biia-saṃkamo vva gaï-vaho
veeṇa gahia-selaṃ velā-bolenta-paḍiṇiattovaïaṃ
jāaṃ rāmāhimuhaṃ aṇurāupphulla-loaṇaṃ kaï-seṇṇaṃ
ia siri-pavaraseṇa-viraïe dahamuhavahe mahākavve chaṭṭho āsāsao