Chapter 4
- 4.1
- gatāgatāmṛtavaśādāgatasamādhikriyayā yogasānnidhyam
- 4.2
- tīvrasaṃyogākhyāmāsannaḥ samādhiḥ
- 4.3
- saṃvegaḥ kriyāheturdṛḍhatarasaṃskāraḥ
- 4.4
- gatāgatopāyabhedavatāṃ samādhiphalaṃ cāsannam
- 4.5
- mṛdumadhyātimātratvāttato viśeṣaḥ
- 4.6
- mṛdumadhyātimātrā ityupāyabhedāḥ
- 4.7
- mṛdusaṃyogo madhyamasaṃyogastīvrasaṃyogaśca
- 4.8
- tridhā bhedanena vāyornavayogino bhavanti
- 4.9
- pañcadaśakamalaṃ jaṅghādeśagataṃ sahasrasirādhārakaṃ pañcāśanmarmagatam
- 4.10
- gatāgatasaṃskāropakārakapavanayogassamādhiḥ
- 4.11
- īśvarapreritaceṣṭāśrayaṃ hitāhitakāryoddeśyaviṣayapravartakaceṣṭāśrayaṃ śarīram
- 4.12
- śuddharasāhārajanyadhātupreritasirāgatapavanavaśaccalanātmakam
- 4.13
- jaṅghāpadmapoṣakāmṛtapravāhapariṇāmayogavaśaccalati
- 4.14
- lavaṇarasajanyapavanayogarasapravartaka kleśakarmavipākāśayāparāmṛṣṭaḥ puruṣaviśeṣa īśvaraḥ
- 4.15
- srotomārgasirātriśatadharāṣṭādaśadaḷapadmaṃ pratītigamanāgamana ceṣṭāśrayaṃ bhavati
- 4.16
- svādvamlalavaṇarasajanyānilasirayā pūrayan jaghanapadmaviṣayaṃ pracalati
- 4.17
- svādurasavirasadravyādanādajīrṇādāmāmbuvṛddhirudaraṃ jāyate
- 4.18
- svādurasavadvirecanadravyaṃ tatra bheṣajam
- 4.19
- śanaiśśanaireva recayet
- 4.20
- pavanādyaprakopādagnerbalaṃ poṣayankriyākramaḥ
- 4.21
- virasadravyādanājīrṇajanyasirāmārgasthitapavanavigatyā sirārasātiprasravaṇād ajīrṇādāmāmbuvṛddherudaraṃ jāyate
- 4.23
- pavanaprakopahetukarūkṣātiśītalalaghvativedanārucivivarṇavirasāsyatandrāmūrchādāhabhramatṛṣṇājvarātisārāṅgapītatvaṃ pittaprakopodarāmayahetukam
- 4.24
- śvāsakhāsabhramavidāhatimiratvakpalitatanuretodhātusirājātarasaḥ kaphaḥ kaphaṃ karoti
- 4.25
- pavanapittaprakopajanakadvitrirasajātānusarita uktobhayalakṣaṇagrasta-vātapittodarāmayo jñeyaḥ
- 4.26
- kaphapittaprakopajanakadvitrirasajātānusaritatattallakṣaṇalakṣitakapha-pittodarāmayo jñeyaḥ | kaphavātodarāmayaṃ dvitrirasajātānusaritobhayalakṣaṇa-jñānajanyakaphavātāmayaṃ vidyāt | rasāsṛṅmāṃsamedovikārajanakadvitrirasānusaritatattallakṣaṇajñānagocarapavanapittakaphodarāmayo dussādhyaḥ
- 4.27
- krimijanakaplīhodarāmayastathā
- 4.28
- kaṭvamlalavaṇarasavaddravyādanajātamalamārgāvarodhanāt tatsirārandhramārgagatordhvahṛtparipūraṇapavanaprakopanāt pāṇḍuśophavisarparukprado bhavati
- 4.29
- bhramavamipipāsācharditṛṣṇāmūrchāntarvidāhāṅgaspandanārucipāṇḍutā pittapānḍuśobhalakṣaṇam | pādajānujaṅghrorukaṭipṛṣṭhabījapārśvāti vyathātisāra-rūkṣatātiśītasarvāṅgaspandanaṃ pavanaśobhapāṇḍulakṣaṇam
- 4.30
- śvāsakhāsanāsākṣipakṣmakarṇakapoladantārtipīnasaśirastodanaṃ pāṇḍuśobhavisarpāmayalakṣaṇam
- 4.31
- bāhyaviṣagrastavaddhātudūṣakāḥ
- 4.32
- vātapittarasavirasadravyasaṃsargajātavātagatirodhanādrasāsṛgdhātuvidūṣaṇat-tvakpālityaṃ pāṇḍurogahetukam
- 4.33
- hṛdi sthitāmapittaviṣasāraṃ pādapadmaśoṣakam avarṇabodhakacatustriṃśatsirāsaṃsargavaśādamṛtapravāharodhanātpavanajanyāmayāḥ pravardhante
- 4.34
- amṛtapravāhālavālopajīvyāvarṇodbodhaka sarandhrakābhyantaradharaṣaṭsirāmapittaviṣasāragrasanaṃ pavanaprakopahetukam
- 4.35
- sirāmārgagatapavanamāṃsadhātvanusṛtajānujaṅghorubījapārśvapadmagata i, u, ṛ, e, o, ai varṇodbodhakasarandhrakābhyantaradharasirāmārgagatapavanagati-nirodhānādanilaprkopo bhavati
- 4.36
- tatsirāmārgagatapavanaprakopabhedādhiṣṭhānopādhibhedātpavanavikāra-bhedāḥ | āmapittaviṣarasavirodhiddravyaṃ bheṣajam
- 4.37
- pūrvasmāddviguṇaṃ pṛthutayā bhāti
- 4.38
- trisahasrasirāhetukaṃ madhurībhūtaṃ jvalayati
- 4.39
- prajotpādakahetubhūtaṃ bhavati
- 4.40
- madhurarasādanādasṛgdhāturbhavati
- 4.41
- āmlarasādanaṃ māṃsadhātupradaṃ bhavati
- 4.42
- lavaṇaraso medodhātupradaḥ
- 4.43
- ādyadvidhātusāraṃ jaṅghāpadmahetukam
- 4.44
- tiktarasābhivardhitaṃ medodhātusthitadaśadalapadmaṃ kaṭipradeśagatam | sahasrasirādāgatāmṛtaṃ tasya tatpoṣakam | tiktarasādhikakaphapradeśāmṛtaṃ tatra doṣajanyam | piṅgalāmārgādāgatapavananirodhanaṃ subheṣajaṃ supoṣakam
- 4.45
- bahiḥ pavanaṃ recayet tameva pūrayet
- 4.46
- tasmāccirāyurbhavati
- 4.47
- candrakalāyatamarutpracoditapadmaṃ mukulībhavati | sūryakalāgatapavanād vikasati
- 4.49
- ṣaṭkamalānāmādibhūtaṃ mūlādhārakam
- 4.50
- tiktoṣaṇarasapradānajanyamedomajjādhārakadaśadalapadmaṃ sahasrasirād āgatāmṛtaṃ tatra siñcati
- 4.51
- iḍāpiṅgalāgatāmṛtaṃ siñcati
- 4.52
- sarvārthānāṃ hetubhūtānāṃ sarvasukhasādhakam
- 4.53
- prakṛtipuruṣayoraikyaṃ bhavati
- 4.54
- pārthivāvayavādhikyopalabdhiryatra tatsārakaṃ pārthivaguṇam
- 4.55
- ekadoṣanivartakaṃ yāvattadekasārakam
- 4.56
- abdravyāvayavādhikyajanyasvādurasopalabdhiryadyattattatsārakam
- 4.57
- ye ye śarīrāssamadravyātmakāḥ tatra tatra kiṃciducitasvādurasaḥ
- 4.58
- tatpavananivartakaṃ subheṣajam
- 4.59
- analadravyāvayavādhikyajātādhikarūpopalambhakayāvadrasavaddravyaṃ tatsārakam
- 4.60
- gaganadravyādhikaśabdaguṇopalambhakatvaṃ pramāṇam
- 4.61
- tiktoṣaṇakaṣāyarasāḥ rasāsṛṅmāṃsamedobalapradāḥ
- 4.62
- recakapūrakadhārakebhyo vikasati
- 4.63
- liṅgayonisaṃyogācca prajayā paśubhiḥ prajananaṃ prajāyate
- 4.64
- pṛṣṭhajaṅghrāśiśnopasthadeśabhedātsvarādayaḥ prabhavanti
- 4.65
- kaṭipradeśagataṃ kāyādhārakam
- 4.66
- nābheradhassthitaṃ kuṇḍalyādibhūtaṃ pañcasahasrasirāvṛtaṃ śatadaḷapadmaṃ prajāyate