dvādaśo+adhyāyaḥ/
Ca.6.12.1 athātaḥ śvayathucikitsitaṃ vyākhyāsyāmaḥ//
Ca.6.12.2 iti ha smāha bhāgavānātreyaḥ//
Ca.6.12.3 bhiṣagvariṣṭhaṃ
surasiddhajuṣṭaṃ munīndramatryātmajamagniveśaḥ/
mahāgadasya śvayathoryathāvat prakoparūpapraśamānapṛcchat//
Ca.6.12.4 tasmai
jagādāgadavedasindhupravartanādripravaro+atrijastān/
vātādibhedāttrividhasya samyaṅnijānijaikāṅgajasarvajasya//
Ca.6.12.5 śuddhyāmayābhaktakṛśābalānāṃ
kṣārāmlatīkṣṇoṣṇagurūpasevā/
dadhyāmamṛcchākavirodhiduṣṭagaropasṛṣṭānnaniṣevaṇaṃ ca//
Ca.6.12.6 arśāṃsyaceṣṭā na ca
dehaśuddhirmarmopaghāto viṣamā prasūtiḥ/
mithyopacāraḥ pratikarmaṇāṃ ca nijasya hetuḥ śvayathoḥ pradiṣṭaḥ//
Ca.6.12.7 bāhyāstvaco
dūṣayitā+abhighātaḥ &kāṣṭhāśmaśastrāgniviṣāyasādyaiḥ/
āgantuhetuḥ trividho nijaśca sarvārdhagātrāvayavāśritatvāt//
Ca.6.12.8 bāhyāḥ sirāḥ prāpya yadā
kaphāsṛkpittāni saṃdūṣayatīha vāyuḥ/
tairbaddhamārgaḥ sa tadā visarpannutsedhaliṅgaṃ śvayathuṃ karoti//
Ca.6.12.9
&uraḥsthitairūrdhvamadhastu vāyoḥ
sthānasthitairmadhyagataistu madhye/
sarvāṅgagaḥ sarvagataiḥ kvacitsthairdoṣaiḥ kvacit
syācchvayathustadākhyaḥ//
Ca.6.12.10 ūṣmā tathā syāddavathuḥ
sirāṇāmāyāma ityeva ca pūrvarūpam/
sarvastridoṣo+adhikadoṣaliṅgaistacchabdamabhyeti bhiṣagjitaṃ ca//
Ca.6.12.11 sagauravaṃ
syādanavasthitatvaṃ sotsedhamuṣmā+atha sirātanutvam/
salomaharṣā+aṅgavivarṇatā ca sāmānyaliṅgaṃ śvayathoḥ pradiṣṭam//
Ca.6.12.12
calastanutvakparuṣo+aruṇo+asitaḥ
prasuptiharṣārtiyuto+animittataḥ/
praśāmyati pronnamati prapīḍito divābalī ca śvayathuḥ samīraṇāt//
Ca.6.12.13 mṛduḥ
sagandho+asitapītarāgavān bhramajvarasvedatṛṣāmadānvitaḥ/
ya uṣyate &sparśarugakṣirāgakṛt sa pittaśotho bhṛśadāhapākavān//
Ca.6.12.14 guruḥ sthiraḥ
pāṇḍurarocakānvitaḥ prasekanidrāvamivahnimāndyakṛt/
sa kṛcchrajanmapraśamo nipīḍito na connamedrātribalī kaphātmakaḥ//
Ca.6.12.15 kṛśasya rogairabalasya yo
bhavedupadravairvā vamipūrvakairyutaḥ/
sa hanti marmānugato+atha rājimān parisraveddhīnabalasya sarvagaḥ//
Ca.6.12.16 ahīnamāṃsasya ya ekadoṣajo
navo balasthasya sukhaḥ sa sādhane/
nidānadoṣartuviparyayakramairupācarettaṃ baladoṣakālavit//
Ca.6.12.17 athāmajaṃ
laṅghanapācanakramairviśodhanairulbaṇadoṣamāditaḥ/
śirogataṃ &śīrṣavirecanairadho virecanairūrdhvaharaistathordhvajam//
Ca.6.12.18 upācaret snehabhavaṃ
virūkṣaṇaiḥ prakalpayet snehavidhiṃ ca rūkṣaje/
vibaddhaviṭke+anilaje nirūhaṇaṃ ghṛtaṃ tu pittānilaje satiktakam//
Ca.6.12.19 payaśca
mūrcchāratidāhatarṣite viśodhanīye tu samūtramiṣyate/
kaphotthitaṃ kṣārakaṭūṣṇasaṃyutaiḥ samūtratakrāsavayuktibhirjayet//
Ca.6.12.20 grāmyābjānūpaṃ
piśitamabalaṃ śuṣkaśākaṃ navānnaṃ gauḍaṃ piṣṭānnaṃ dadhi &tilakṛtaṃ
&vijjalaṃ madyamamlam/
dhānā vallūraṃ samaśanamatho gurvasātmyaṃ vidāhi svapnaṃ cārātrau
śvayathugadavān varjayenmaithunaṃ ca//
Ca.6.12.21 vyoṣaṃ trivṛttiktakarohiṇī
ca sāyorajaskā triphalārasena/
pītaṃ kaphotthaṃ śamayettu śophaṃ gavyena mūtreṇa harītakī ca//
Ca.6.12.22 harītakīnāgaradevadāru
sukhāmbuyuktaṃ sapunarnavaṃ vā/
sarvaṃ pibettriṣvapi mūtrayuktaṃ snātaśca jīrṇe payasā+annamadyāt//
Ca.6.12.23 punarnavānāgaramustakalkān
prasthena dhīraḥ payasā+akṣamātrān/
mayūrakaṃ māgadhikāṃ samūlāṃ sanāgarāṃ vā prapibet savāte//
Ca.6.12.24
dantītrivṛttryūṣaṇacitrakairvā payaḥ śṛtaṃ doṣaharaṃ pibennā/
dviprasthamātraṃ tu palārdhikaistairardhāvaśiṣṭaṃ pavane sapitte//
Ca.6.12.25 saśuṇṭhipītadrurasaṃ
prayojyaṃ śyāmorubūkoṣaṇasādhitaṃ vā/
tvagdāruvarṣābhumahauṣadhairvā guḍūcikānāgaradantibhirvā//
Ca.6.12.26 saptāhamauṣṭraṃ
tvathavā+api māsaṃ payaḥ pibedbhojanavārivarjī/
gavyaṃ samūtraṃ mahiṣīpayo vā kṣīrāśano mūtramatho gavāṃ vā//
Ca.6.12.27 takraṃ pibedvā
gurubhinnavarcāḥ savyoṣasauvarcalamākṣikaṃ ca/
guḍābhayāṃ vā guḍanāgaraṃ vā sadoṣabhinnāmavibaddhavarcāḥ//
Ca.6.12.28 viḍvātasaṅge payasā
rasairvā &prāgbhaktamadyādurubūkatailam/
srotovibandhe+agnirucipraṇāśe madyānyariṣṭāṃśca pibet sujātān//
Ca.6.12.29
gaṇḍīrabhallātakacitrakāṃśca vyoṣaṃ viḍaṅgaṃ bṛhatīdvayaṃ ca/
dviprasthikaṃ gomayapāvakena droṇe pacet &kurcikamastunastu//
Ca.6.12.30 tribhāgaśeṣaṃ ca
supūtaśītaṃ droṇena tat prākṛtamastunā ca/
sitopalāyāśca śatena yuktaṃ lipte ghaṭe citrakapippalīnām//
Ca.6.12.31 vaihāyase sthāpitamādaśāhāt
prayojayaṃstadvinihanti śophān/
bhagandarārśaḥkrimikuṣṭhamehān vaivarṇyakārśyānilahikkanaṃ ca//
iti gaṇḍīrādyariṣṭaḥ/
Ca.6.12.32
kāśmaryadhātrīmaricābhayākṣa-&drākṣāphalānāṃ ca
sapippalīnām/
śataṃ śataṃ &jīrṇaguḍāttulāṃ ca saṃkṣudya kumbhe madhunā pralipte//
Ca.6.12.33 saptāhamuṣṇe dviguṇaṃ tu
śīte sthitaṃ jaladroṇayutaṃ pibennā/
śophān vibandhān kaphavātajāṃśca nihantyariṣṭo+aṣṭaśato+agnikṛcca//
ityaṣṭaśato+ariṣṭaḥ/
Ca.6.12.34 punarnave dve ca bale
sapāṭhe &dantīṃ guḍūcīmatha citrakaṃ ca/
nidigdhikāṃ ca triphalāni paktvā droṇāvaśeṣe salile tatastam//
Ca.6.12.35 pūtvā rasaṃ dve ca guḍāt
purāṇāttule madhuprasthayutaṃ suśītam/
māsaṃ nidadhyādghṛtabhājanasthaṃ palle yavānāṃ paratastu māsāt//
Ca.6.12.36
cūrṇīkṛtairardhapalāṃśikaistaṃ &patratvagelāmaricāmbulohaiḥ/
gandhānvitaṃ kṣaudraghṛtapradigdhe jīrṇe pibed vyādhibalaṃ samīkṣya//
Ca.6.12.37 hṛtpāṇḍurogaṃ śvayathuṃ
pravṛddhaṃ plīhajvarārocakamehagulmān/
bhagandaraṃ ṣaḍjaṭharāṇi kāsaṃ śvāsaṃ grahaṇyāmayakuṣṭhakaṇḍūḥ//
Ca.6.12.38 śākhānilaṃ baddhapurīṣatāṃ
ca hikkāṃ kilāsaṃ ca halīmakaṃ ca/
kṣipraṃ jayedvarṇabalāyurojastejonvito māṃsarasānnabhojī//
iti punarnavādyariṣṭaḥ/
Ca.6.12.39 phalatrikaṃ dīpyakacitrakau
ca sapippalīloharajo viḍaṅgam/
cūrṇīkṛtaṃ kauḍavikaṃ dviraṃśaṃ kṣaudraṃ purāṇasya tulāṃ guḍasya//
Ca.6.12.40 māsaṃ
nidadhyādghṛtabhājanasthaṃ yaveṣu tāneva nihanti rogān/
ye cārśasāṃ paṇḍuvikāriṇāṃ ca proktā hitāḥ śophiṣu te+apyariṣṭāḥ//
iti triphalādyariṣṭaḥ/
Ca.6.12.41 kṛṣṇā sapāṭhā gajapippalī
ca nidigdhikā citrakanāgare ca/
sapippalīmūlarajanyajājīmustaṃ ca cūrṇaṃ sukhatoyapītam//
Ca.6.12.42 hanyāttridoṣaṃ cirajaṃ ca
śophaṃ kalkaśca bhūnimbamahauṣadhasya/
ayorajastryūṣaṇayāvaśūkacūrṇaṃ ca pītaṃ triphalārasena//
Ca.6.12.43 kṣāradvayaṃ syāllavaṇāni
catvāryayorajo vyoṣaphalatrike ca/
sapippalīmūlaviḍaṅgasāraṃ mustājamodāmaradārubilvam//
Ca.6.12.44 kaliṅgakāścitrakamūlapāṭhe
yaṣṭyāhvayaṃ sātiviṣaṃ palāṃśam/
sahiṅgukarṣaṃ tvaṇuśuṣkacūrṇaṃ droṇaṃ tathā mūlakaśuṇṭhakānām//
Ca.6.12.45 syādbhasmanastat salilena
sādhyamāloḍya yāvadghanamapradagdham/
styānaṃ tataḥ kolasamāṃ tu mātrāṃ kṛtvā suśuṣkāṃ vidhinopayuñjyāt//
Ca.6.12.46
plīhodaraśvitrahalīmakārśaḥpāṇḍvāmayārocakaśoṣaśophān/
visūcikāgulmagarāśmarīśca saśvāsakāsāḥ praṇudet sakuṣṭhāḥ//
iti kṣāraguḍikā/
Ca.6.12.47 prayojayedārdrakanāgaraṃ vā
tulyaṃ guḍenārdhapalābhivṛddhyā/
mātrā paraṃ pañcapalāni māsaṃ jīrṇe payo yūṣarasāśca bhaktam//
Ca.6.12.48
gulmodarārśaḥśvayathupramehāñ śvāsapratiśyālasakāvipākān/
sakāmalāśoṣamanovikārān kāsaṃ kaphaṃ caiva jayet prayogaḥ//
Ca.6.12.49
rasastathaivārdrakanāgarasya peyo+atha jīrṇe payasā+annamadyāt/
&jatvaśmajaṃ ca triphalārasena hanyāttridoṣaṃ śvayathuṃ prasahya//
iti śilājatuprayogaḥ/
Ca.6.12.50 dvipañcamūlasya pacet
kaṣāye kaṃse+abhayānāṃ ca śataṃ guḍasya/
lehe susiddhe+atha vinīya cūrṇaṃ vyoṣaṃ trisaugandhyamuṣāsthite ca//
Ca.6.12.51 prasthārdhamātraṃ madhunaḥ
suśīte kiṃcicca cūrṇādapi yavaśūkāt/
ekābhayāṃ prāśya tataśca lehācchuktiṃ nihanti śvayathuṃ pravṛddham//
Ca.6.12.52
śvāsajvarārocakamehagulmaplīhatridoṣodarapāṇḍurogān/
kārśyāmavātāvasṛgamlapittavaivarṇyamūtrānilaśukradoṣān//
iti kaṃsaharītakī/
Ca.6.12.53
paṭolamūlāmaradārudantītrāyantipippalyabhayāviśālāḥ/
yaṣṭyāhvayaṃ tiktakarohiṇī ca sacandanā syānniculāni dārvī//
Ca.6.12.54 karṣonmitaistaiḥ kvathitaḥ
kaṣāyo ghṛtena peyaḥ kuḍavena yuktaḥ/
vīsarpadāhajvarasannipātatṛṣṇāviṣāṇi śvayathuṃ ca hanti//
Ca.6.12.55 &sacitrakaṃ
dhānyayavānyajājīsauvarcalaṃ tryūṣaṇavetasāmlam/
bilvāt phalaṃ dāḍimayāvaśūkau sapippalīmūlamathāpi cavyam//
Ca.6.12.56 piṣṭvā+akṣamātrāṇi
jalāḍhakena paktvā ghṛtaprasthamatha prayuñjyāt/arśāṃsi gulmaṃ śvayathuṃ
ca kṛcchraṃ nihanti vahniṃ ca karoti dīptam//
Ca.6.12.57 pibedghṛtaṃ
vā+aṣṭaguṇāmbusiddhaṃ sacitrakakṣāramudāravīryam/
kalyāṇakaṃ vā+api sapañcagavyaṃ tiktaṃ mahadvā+apyatha tiktakaṃ vā//
Ca.6.12.58 kṣīraṃ ghaṭe
citrakakalkalipte dadhyāgataṃ sādhu vimathya tena/
tajjaṃ ghṛtaṃ citrakamūlagarbhaṃ takreṇa siddhaṃ śvayathughnamagryam//
Ca.6.12.59
&arśo+atisārānilagulmamehāṃścaitannihantyagnibalapradaṃ ca/
takreṇa cādyāt saghṛtena tena bhojyāni siddhāmathavā yavāgūm//
iti citrakaghṛtam/
Ca.6.12.60
jīvantyajājīśaṭipuṣkarāhvaiḥ sakāravīcitrakabilvamadhyaiḥ/
sayāvaśūkairbadarapramāṇairvṛkṣāmlayuktā ghṛtatailabhṛṣṭā//
Ca.6.12.61
arśo+atisārānilagulmaśophahṛdrogamandāgnihitā yavāgūḥ/
yā &pañcakolairvidhinaiva tena siddhā bhavet sā ca samā tathaiva//
Ca.6.12.62 kulatthayūṣaśca sapippalīko
maudgaśca satryūṣaṇayāvaśūkaḥ/
rasastathā viṣkirajāṅgalānāṃ sakūrmagodhāśikhiśallakānām//
Ca.6.12.63 suvarcalā gṛñjanakaṃ
paṭolaṃ savāyasīmūlakavetranimbam/
śākārthināṃ śākamiti praśastaṃ bhojye purāṇaśca yavaḥ saśāliḥ//
Ca.6.12.64 ābhyantaraṃ
bheṣajamuktametadbarhirhitaṃ yacchṛṇu tadyathāvat/
snehān pradehān pariṣecanāni svedāṃśca vātaprabalasya kuryāt//
Ca.6.12.65
śaileyakuṣṭhāgurudārukauntītvakpadmakailāmbupalāśamustaiḥ/
priyaṅguthauṇeyakahemamāṃsītālīśapatraplavapatradhānyaiḥ//
Ca.6.12.66
śrīveṣṭakadhyāmakapippalībhiḥ spṛkkānakhaiścaiva yathopalābham/
vātānvite+abhyaṅgamuśanti tailaṃ siddhaṃ supiṣṭairapi ca pradeham//
Ca.6.12.67 &jalaiśca
vāsārkakarañjaśigrukāśmaryapatrārjakajaiśca siddhaiḥ/
&svinno mṛdūṣṇai ravitaptatoyaiḥ snātaśca gandhairanulepanīyaḥ//
Ca.6.12.68 savetasāḥ kṣīravatāṃ
drumāṇāṃ tvacaḥ samañjiṣṭhalatāmṛṇālāḥ/
sacandanāḥ padmakavālakau ca paitte pradehastu satailapākaḥ//
Ca.6.12.69 āktasya tenāmbu
raviprataptaṃ sacandanaṃ sābhayapadmakaṃ ca/
snāne hitaṃ kṣīravatāṃ kaṣāyaḥ kṣīrodakaṃ candanalepanaṃ ca//
Ca.6.12.70 kaphe tu
kṛṣṇāsikatāpurāṇapiṇyākaśigrutvagumāpralepaḥ/
kulatthaśuṇṭhījalamūtrasekaścaṇḍāgurubhyāmanulepanaṃ ca//
Ca.6.12.71 bibhītakānāṃ
phalamadhyalepaḥ sarveṣu dāhārtiharaḥ pradiṣṭaḥ/
yaṣṭyāhvamustaiḥ sakapitthapatraiḥ sacandanaistatpiḍakāsu lepaḥ//
Ca.6.12.72
rāsnāvṛṣārkatriphalāviḍaṅgaṃ śigrutvaco mūṣikaparṇikā ca/
nimbārjakau vyāghranakhaḥ sadūrvā suvarcalā tiktakarohiṇī ca//
Ca.6.12.73 sakākamācī bṛhatī sakuṣṭhā
punarnavā citrakanāgare ca/
unmardanaṃ śophiṣu mūtrapiṣṭaṃ śastastathā mūlakatoyasekaḥ//
Ca.6.12.74 śophāstu gātrāvayavāśritā
ye te sthānadūṣyākṛtināmabhedāt/
&anekasaṃkhyāḥ katicicca teṣāṃ nidarśanārthaṃ gadato nibodha//
Ca.6.12.75 doṣāstrayaḥ svaiḥ kupitā
nidānaiḥ kurvanti śophaṃ śirasaḥ sughoram/
antargale ghurghurikānvitaṃ ca śālūkamucchvāsanirodhakāri//
Ca.6.12.76 galasya sandhau cibuke gale
ca sadāharāgaḥ &śvasanāsu cograḥ/
śopho bhṛśārtistu &biḍālikā syāddhanyādgale cedvalayīkṛtā sā//
Ca.6.12.77 syāttāluvidradhyapi
dāharāgapākānvitastāluni sā tridoṣāt/
jihvopariṣṭādupajihvikā syāt kaphādadhastādadhijihvikā ca//
Ca.6.12.78 yo dantamāṃseṣu tu
raktapittāt pāko bhavet sopakuśaḥ pradiṣṭaḥ/
syāddantavidradhyapi dantamāṃse śophaḥ kaphācchoṇitasaṃcayotthaḥ//
Ca.6.12.79 galasya pārśve galagaṇḍa
ekaḥ syādgaṇḍamālā bahubhistu gaṇḍaiḥ/
sādhyāḥ smṛtāḥ pīnasapārśvaśūlakāsajvaracchardiyutāstvasādhyāḥ//
Ca.6.12.80 teṣāṃ sirākāyaśirovirekā
dhūmaḥ purāṇasya ghṛtasya pānam/
syāllaṅghanaṃ vaktrabhaveṣu cāpi pragharṣaṇaṃ syāt kavalagrahaśca//
Ca.6.12.81 aṅgaikadeśeṣvanilādibhiḥ
syāt svarūpadhārī sphuraṇaḥ sirābhiḥ/
granthirmahānmāṃsabhavastvanartirmedobhavaḥ snigdhatamaścalaśca//
Ca.6.12.82 saṃśodhite
sveditamaśmakāṣṭhaiḥ sāṅguṣṭhadaṇḍairvilayedapakvam/
vipāṭya coddhṛtya bhiṣak sakośaṃ śastreṇa dagdhvā vraṇavaccikitset//
Ca.6.12.83 adagdha īṣat pariśeṣitaśca
prayāti bhūyo+api śanairvivṛddhim/
tasmādaśeṣaḥ kuśalaiḥ samantācchedyo bhavedvīkṣya śarīradeśān//
Ca.6.12.84 śeṣe kṛte pākavaśena
śīryāttataḥ kṣatotthaḥ prasaredvisarpaḥ/
upadravaṃ taṃ pravicārya &tajñastairbheṣajaiḥ pūrvatarairyathoktaiḥ//
Ca.6.12.85 &nivārayedādita eva
yatnādvidhānavit svasvavidhiṃ vidhāya/
tataḥ krameṇāsya yathāvidhānaṃ vraṇaṃ vraṇajñastvarayā cikitset//
Ca.6.12.86 vivarjayet kukṣyudarāśritaṃ
ca tathā gale marmaṇi saṃśritaṃ ca/
sthūlaḥ kharaścāpi bhavedvivarjyo yaścāpi bālasthavirābalānām//
Ca.6.12.87 granthyarbudānāṃ ca
yato+aviśeṣaḥ pradeśahetvākṛtidoṣadūṣyaiḥ/
tataścikitsedbhiṣagarbudāni vidhānavidgranthicikitsitena//
Ca.6.12.88 tāmrā &saśūlā piḍakā
bhavedyā sā cālajī nāma parisrutāgrā/
śopho+&akṣataścarmanakhāntare syānmāṃsāsradūṣī bhṛśaśīghrapākaḥ//
Ca.6.12.89 jvarānvitā vaṅkṣaṇakakṣajā
yā vartirnirartiḥ kaṭhināyatā ca/
vidārikā sā kaphamārutābhyāṃ teṣāṃ yathādoṣamupakramaḥ syāt//
Ca.6.12.90 visrāvaṇaṃ piṇḍikayopanāhaḥ
pakveṣu caiva vraṇavaccikitsā/
visphoṭakāḥ sarvaśarīragāstu &sphoṭāḥ sarāgajvaratarṣayuktāḥ//
Ca.6.12.91 yajñopavītapratimāḥ
prabhūtāḥ pittānilābhyāṃ janitāstu &kakṣāḥ/
yaścāparāḥ syuḥ piḍakāḥ prakīrṇāḥ sthūlāṇumadhyā api pittajāstāḥ//
Ca.6.12.92 kṣudrapramāṇāḥ piḍakāḥ
śarīre sarvāṅgagāḥ sajvaradāhatṛṣṇāḥ/
kaṇḍūyutāḥ sārucisaprasekā romāntikāḥ pittakaphāt pradiṣṭāḥ//
Ca.6.12.93 yāḥ sarvagātreṣu
masūramātrā masūrikāḥ pittakaphāt pradiṣṭāḥ/
vīsarpaśāntyai vihitā kriyā yā tāṃ &teṣu kuṣṭhe ca hitāṃ vidadhyāt//
Ca.6.12.94
&bradhno+anilādyairvṛṣaṇe svaliṅgairantraṃ nireti
praviśenmuhuśca/
mūtreṇa pūrṇaṃ mṛdu medasā cet snigdhaṃ ca vidyāt kaṭhinaṃ ca śotham//
Ca.6.12.95 virecanābhyaṅganiruhalepāḥ
pakveṣu caiva vraṇavaccikitsā/
&syānmūtrasekaḥ kaphajaṃ vipaṭya viśodhya sīvyedvraṇavacca pakvam//
Ca.6.12.96
&krimyasthisūkṣmakṣaṇanavyavāyapravāhaṇānyutkaṭakāśvapṛṣṭhaiḥ/
gudasya pārśve piḍakā bhṛśārtiḥ pakvaprabhinnā tu bhagandaraḥ syāt//
Ca.6.12.97 virecanaṃ caiṣaṇapāṭanaṃ ca
viśuddhamārgasya ca tailadāhaḥ/
syāt kṣārasūtreṇa &supācitena chinnasya cāsya vraṇavaccikitsā//
Ca.6.12.98 &jaṅghāsu
piṇḍīprapadopariṣṭāt syācchlīpadaṃ māṃsakaphāsradoṣāt/
sirākaphaghnaśca vidhiḥ samagrastatreṣyate sarṣapalepanaṃ ca//
Ca.6.12.99 mandāstu pittaprabalāḥ
praduṣṭā doṣāḥ sutīvraṃ tanuraktapākam/
kurvānti śothaṃ jvaratarṣayuktaṃ visarpaṇaṃ jālakagardabhākhyam//
Ca.6.12.100 vilaṅghanaṃ
raktavimokṣaṇaṃ ca virūkṣaṇaṃ kāyaviśodhanaṃ ca/
dhātrīprayogāñ śiśirān pradehān kuryāt sadā jālakagardabhasya//
Ca.6.12.101 evaṃviddhāṃścāpyaparān
parīkṣyaśothaprakārānanilādiliṅgaiḥ/
śāntiṃ nayeddoṣaharairyathāsvamālepanacchedanabhedadāhaiḥ//
Ca.6.12.102 prāyo+abhighātādanilaḥ
saraktaḥ śothaṃ sarāgaṃ prakaroti tatra/
vīsarpanunmārutaraktanucca kāryaṃ viṣaghnaṃ viṣaje ca karma//
Ca.6.12-103 tatra ślokaḥ---
trividhasya doṣabhedāt sarvārdhāvayavagātrabhedācca/
&śvayathordvividhasya tathā liṅgāni cikitsitaṃ coktam//
ityagniveśakṛte tantre+aprāpte dṛḍhabalasaṃpūrite cikitsāsthāne
śvayathucikitsitaṃ nāma dvādaśo+adhyāyaḥ//12//