श्रीमन् महाभारतम्

अध्यायः 082

अथ दानधर्मपर्व ॥ 1 ॥

भीष्मेण युधिष्ठिरम्प्रति ब्राह्मणादीनां दायविभजनविधिनिरूपणम् ॥ 1 ॥

युधिष्ठिर उवाच ।

इति श्रीमन्महाभारते अनुशासनपर्वणि दानधर्मपर्वणि द्व्यशीतितमोऽध्यायः ॥ । 82 ॥

7-82-3 एवमृत्विगात्मस्त्रीशुद्धिमुक्त्वा धनशुद्ध्यर्थं दायविभागं प्रस्तौति ॥ 7-82-4 रतिमिच्छत एव विहिता नतु धर्मम् ॥ 7-82-6 किं कियत्प्रमाणम् ॥ 7-82-9 प्रायश्चित्तमात्मन इच्छति प्रायश्चित्तीयते ॥ 7-82-10 द्विगुणं प्रायश्चित्तम् ॥ 7-82-11 एकांशं मुख्यांशम् ॥ 7-82-12 तेनैव ब्राह्मणीपुत्रेणैव ॥ 7-82-20 समुत्पन्नं आनृशंस्यम् ॥ 7-82-23 वृथा यज्ञादिप्रयोजनंविना न साधयेत् ॥ 7-82-24 स्त्रियोऽधिको दायो न देय इत्यर्थः । तच्चतुर्धा धनं दत्तं नादत्तंभोक्तुमर्हतीति थ.ध. पाठः ॥ 7-82-25 कुर्युः पुत्रा इति शेषः । पतिवित्तात्कथं चनेति झ.पाठः । पतिवितात्पत्या दत्ताद्वित्तात् ॥ 7-82-27 धर्मो विभागप्रकारः । वृथा अन्यायेन ॥ 7-82-31 आद्रियन्ते त्रिधर्गार्तिमिरिति दारपदप्रवृत्तिनिमित्तमादरः । यतश्च भर्षा आदरस्तासु वर्णक्रमेण यथायोग्यं तारतम्यक्रमेण क्रियत इति तात्पुत्राणां भागवैषम्यं चास्तीत्यभिप्रायः ॥ 7-82-40 भूयोभूयोपि अधिकमधिकम् ॥ 7-82-47 उक्तं दायविभागादि ॥ 7-82-50 युद्धेऽवहियते तद्रथगजायुधकवचादिकं युद्धावहारिकम् ॥ 7-82-53 सवर्णाज्येष्ठतां गतेति थ.ध.पाठः ॥

श्रीः