योगेति । योगेत्यादौ द्वन्द्वपरवर्ती परम्पराशब्दः प्रत्येकमन्वीयते । योगो योगरूढिः । कारणं कार्यकारणभावः । निरूढाः प्रमिताः । पदसिद्धये पदसमुदायात्मकवाक्यैकदेशतासिद्धये ॥
यद्यपि पदानामर्थद्वारक एव संबन्धः, तथापि तदौपयिकविशेषः क्वचित्पदेष्वेव साक्षादवसीयते क्वचित्पदार्थेष्वित्यभिप्रेत्याह—
विरुद्धानामिति । एवं वाक्यवाक्यार्थयोरपि वाक्यमध्यवर्तिप्रकृतरसानुगुणरससमर्पकं वाक्यान्तरम् ॥
गर्भ इति । गर्भस्तस्यैकदेशभूतस्तथाभूतो निगर्भः । उक्तेरुपसंहारवचनं संवृत्तिः । तुल्यप्रधानभावानां युगपदेकार्थसंबन्धः समुच्चयः । आदिपदादन्वाचयादयः ॥
यत्तदादेरिति । यत्तदोरुद्देश्यविधेयगामिनोरादिग्रहणादिदमेतदासां क्रियाणामावृत्तिरभ्यासः । विजातीयानामेकदैकत्र संबन्धः समुच्चयः । समभिहारो भृशत्वं प्रकर्ष इति यावत् ॥
यदिति । अतिमात्रतया प्रतिभासमानत्वमश्रद्धेयता ॥
तदेतासां युक्तीनामतिदुरूहत्वादाह—उदाहरणमेवेति ॥
- ‘उदाहरणमेवासाम्’ इति पाठष्टीकासंमतः↩