यस्मात्तदापि निर्व्वेदावस्थायां स्नेहोस्यास्ति न च विरक्तस्य स्नेहसम्भवः ।
तदस्तित्वमेव कुत इति चेत् । अवस्थान्तरस्य दुःखहेतोर्निर्व्वेदकारिण्यां अवस्थायां
विलक्षणस्यैषणात् । न हि स्नेहमन्तरेणैकत्यागादपरवाञ्छा । द्वेषस्य दुःखस्य योनि
त्वात् । स निर्व्वेदाख्यो द्वेषो यावद् दुःखमनुवर्तते तावन्मात्रं तावत्कालपरिमाणं
संस्थितिरस्ये
ति (। २५२)
(छ) हानोपादानहानित औदासीन्यम्
तथा तस्मिन् दुःखे कारणनिरोधान्निवृत्ते पुनः स्वामेव प्रकृतिं विषयेष्वविराग
लक्षणां भजते सत्त्वदर्शी ।
कीदृशं तर्हि वैराग्यं युक्तं499 ।
सत्त्वदृष्ट्यभावात् सर्व्वत्र विष500ये प्रतिकूलत्वानुकूलत्वाभ्यां अनध्यवसिते
त्यागोप501दानयोर्हानितो (२५३) वासीचन्द्रनकल्पनां वासीचन्दनयोः कल्पाः
सदृशा ये वासीचन्दनकल्पा वा ये तेषां साक्षात्कृतनैरात्म्यतत्त्वानामौदासीन्यमनु
नयप्रतिघ
रहितत्वं पुनर्वैराग्यं नाम आगमप्रसिद्धं कथ्यते ।
I. संस्कारदुःखभावात् दुःखभावना
ननु यदि दुःखभावनया स्नेहादिहान्या न मुक्तिः तत्कथं भगवतोक्ता दुःख
भावनेत्याह (।)
संस्कारदुःखतां मत्त्वा कथिता दुःखभावना । न हि दुःखदुःखतामभिसन्धाय
तद्भावनोक्ता किन्तर्हि संस्कारदुःखतां । (२५४)
a. सैव किमुच्यत इत्याह (।)