न हि तृष्णानिवर्तनमन्तरेणापरो विपक्षः कर्म्मदेहयोः । दीक्षादिविषया व्याख्याताः ।
आगमो न प्रमाणमिति । न च तृष्णासंगतःकर्म्म न करोति । रागद्वेषादयो हि ततोऽनायासत
एव भवन्ति577 । द्वयक्षये च वरं तृष्णैव विनिवर्त्तिता । कर्म्मापि क्षपयितव्यमेवेति चेत्
नासम्भवात् प्रतिपक्षस्येत्युक्तं । यतः ।
अनेकफलदान578
सामर्थ्यमभिमुखमादधाने कर्म्मण्यात्मनि कथमेकाकारफलोपभोग
मात्रतः परिणहनः (ा) परिक्षयः579 । एकाकारञ्च तापसंक्लेशलक्षणफलं ततो न परिक्षयो
युक्तः । यतः ।
येन हि कर्म्मणा तज्जातीयमेवफलमुपजनयितव्यं । तस्य फललेशानुभवात् तत्कर्म्म
जमेव । फलमवहीयते फलानुभवेन । न तद्विलक्षणफलापचयः ।
यदि तपसः शक्तिरस्ति तदाऽशेषमे580
वाक्लेशात् लेशनः चैकलोमोत्पाटात्581
परिहीयते
फलं । तत्राप्युच्यते ।
यदि क्लेशादपलं तत्तपस्तदा582
तत एव कर्म्मक्षयः किं पञ्चतप आदि583
क्लेशेन ।
तत एव परिहीयतामशेषं कर्म्म । न खल्वन्येन कृते नान्यस्य सामर्थ्यावगतिः । न च क्लेश एव
तपस्तस्य कर्म्मफलत्वात् । न च कर्म्मफलमेव तपः । शीतातपसेविनां पश्वादीनामपि
तापसत्वप्रसङ्गात् । अथ नैतत् कर्म्मफलमिच्छया प्रवर्तनात् । कर्म्मफलन्तु तदिच्छाविर
हितस्यापि । तदप्ययुक्तं ।
इच्छया राज्यलाभादि भवेत् कर्म्मफलं न किम् ।
यदि च तत्कर्मफलं न स्यात् कथं तर्हि फलोपभोगतः कर्म्मक्षय इति भवतोच्यते ।
तस्मात् कर्म्म फलमेवैतत् । ततश्च पापस्यैव क्षयः स्यान्न राज्यादिकर्म्मणः । ततो राज्या
दिकमप्यनुभवनीयमेव । अथ राज्यादिकं निःस्पृहत्वादेव परित्यज्यते । नरकादिदुःखन्तु
बलादापतदनुभवितव्यमेव । तेन सन्ताप एवेष्यते । एवं तहि नारकदुःखमप्यनुभवितव्यं ।
अथ दुःखत्वात्तयोर्दुःखत एवापाक्रियते ।584
नारकादिकेशोल्लुञ्चनतः ।585 तदप्यसत् । इदमपि
यतः प्रमाणमस्ति ।
अपि च ।
164
निःस्पृहस्य यथा राज्यसुखाभावो न बाधकः ।
अथापि स्याद(ा) अस्ति कर्म्म कर्मक्षयाय सम्वर्त्तते। स एव भवतोभ्युपगम इत्यभयुप
गमबाधा । तदसत् । यतः
न ख(लु) कृतस्य कर्मणो हानिः, नहि कृतनाशोस्ति । कथं तर्हि कर्मक्षयः
उक्तः । अत्रोच्यते ।
यत्तु पुनर्नियोगतः फलदानसमर्थं तदवश्यमेवफलं ददाति । तदर्थमपि न तपस्वि
मामभियोगः । बलादेव तस्यागमात् । रागादिपरिक्षये त्वनागतरागकार्यफलपरिक्षय एव
न कृतस्यावश्यंभाविवेदनीयस्य कर्म्मणः । ननु यथा तृष्णायां स्थितायां पुनरुद्भूतिः कर्म्मणां
तथा कर्म्मणि स्थिते पुनः तृष्णोदय इति चेत् । तदसद्यतः ।
तृष्णायां सत्त्यां फलार्थी कर्म्म करोत्यन्यथा वा तृष्णासम्भवे हि नकिञ्चत्कुर्य्यात् ।
अथ शुभं कर्म्म सुखदानसमर्थमिति सुखाभिलाषी नियोगतो भवेत् । तन्न(ा) सुखमेव
परमार्थतः किञ्चित् संसारेऽपि तु मिथ्याविकल्प एव केवलः । तेन मिथ्याविकल्पेन विना
कुतोऽभिलाषः कस्य वा तत्सुखमिति । तस्मात् सत्कायदृष्टिलक्षणाविद्यापरिक्षयादेव मोक्षो
नान्यथेतिचतुरार्यसत्त्यप्रकाशनमेव तायः ।